فروغ یا خامُشی زبان
چهارشنبه 25 مرداد 1402 - 17:20:20

حامد نامجو 
کورش صفوی زبان‌شناس و مترجم ایرانی، نایب‌رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران و استاد دانشگاه علامه طباطبایی 20 مردادماه درگذشت. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در آلمان و اتریش به پایان برد و در سال 1350 به تهران بازگشت. جذب رشته زبان و ادبیات آلمانی دانشگاه تهران شد و سال بعد به مدرسه عالی ترجمه، انتقالی گرفت. او در سال 1354 موفق به اخذ لیسانس از این دانشگاه شد. در همان سال برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و پس از یک‌فصل تحصیل در رشته زبان‌شناسی در دانشگاه دولتی اوهایو و دو نیمسال تحصیل در ام. آی. تی، به دلیل بیماری پدر به ایران بازگشت و در سال 1356 وارد دورهٔ کارشناسی ارشد زبانشاسی دانشگاه تهران شد. وی موفق گردید که در سال 1358 و پیش از انقلاب‌فرهنگی، مدرک ارشد خود را اخذ نماید. صفوی نزدیک به ده سال پس از اخذ کارشناسی ارشد، هنگامی‌که دوره دکترای زبان‌شناسی دانشگاه تهران دوباره بازگشایی شد، وارد این دوره گردید و در سال 1372 دکتری زبان‌شناسی خود را از این دانشگاه گرفت. استادان مشاور صفوی در تنظیم رساله دکترای خود، یدالله ثمره و شفیعی کدکنی بودند که خود در این باره گفته بود: «فکر نمی‌کنم صدسال یک‌بار هم چنین اقبالی به سراغ دانشجویی بیاید.» پژوهش‌های او در زمینه معناشناسی، نشانه‌شناسی، رابطه زبان‌شناسی و ادبیات و تاریخ زبان‌شناسی بوده است. از کوروش صفوی بیش از 20 عنوان کتاب باقی‌مانده که بخشی از آن ترجمه و الباقی تألیفاتی در حوزه زبان‌شناسی است. او در پاسخ به اینکه آیا خطری زبان فارسی را تهدید می‌کند، در مصاحبه‌ای گفته بود: «اولاً تا زمانی که من و شما فارسی صحبت می‌کنیم، زبان فارسی هیچ درد و مرضی نمی‌گیرد. وقتی زبان، سخنگویی نداشته باشد از بین می‌رود. مگر لاتین از بین نرفت؟ حالا کی از بین رفت، وقتی که همه آن‌هایی که لاتین صحبت می‌کردند، مُردند و یا به زبان‌های فرانسه، ایتالیایی و اسپانیایی روی آوردند. بنابراین وقتی که لاتین از بین رفت، هیچ‌کسی نگران آن زبان نبود. مگر سانسکریت و یونان باستان از بین نرفتند؟ ولی اگر شما بگویید ما در دنیا هشتاد میلیون سخنگوی فارسی‌زبان داریم، ولی با وجود این، شرایط زبان فارسی دارد از بین می‌رود من قبول نمی‌کنم و نمی‌پذیرم. حتی واژه‌های قرضی که وارد زبان فارسی می‌شود، هیچ‌کدامشان کوچک‌ترین تلنگری به زبان فارسی نمی‌زنند. این‌که بعضی می‌گویند واژه‌های قرضی باعث انحطاط زبان فارسی می‌شود، سخن درستی نیست و من این سخن را قبول ندارم. مگر فارسی کم واژه به زبان‌های دیگر قرض داده است؟ الان هشتاد درصد زبان اردو که در پاکستان و هندوستان صحبت می‌شود فارسی است. مگر کم واژه فارسی در عربی و ترکی و... هست؟ مگر این زبان‌ها از بین رفته‌اند؟ اگر پنجاه‌هزار لغت از زبان‌های دیگر وارد فارسی بشود، در مجموعه واژگان فارسی گم می‌شود!»
 از جمله آثار تألیفی او می‌توان به «درآمدی بر زبان‌شناسی»، «واژه‌نامۀ زبان‌شناسی»، «نگاهی به پیشینۀ زبان فارسی»، «از زبان‌شناسی به ادبیات»، «گفتارهایی در زبان‌شناسی»، «درآمدی بر معنی‌شناسی»، «منطق در زبان‌شناسی»، «از زبان‌شناسی به ادبیات»، «فرهنگ توصیفی معنی‌شناسی»، «نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان‌شناسی»، «آشنایی با نظام‌های نوشتاری»، «آشنایی با معنی‌شناسی»، «آشنایی با تاریخ زبان‌های ایران»، «آشنایی با تاریخ زبان‌شناسی»، «سرگردان در فلسفۀ ادبیات» و از ترجمه‌های وی می‌توان به «سه رساله دربارۀ حافظ»، «نگاهی تازه به معنی‌شناسی»، «تاریخ خط» ترجمه عباس مخبر و کورش صفوی، «روندهای بنیادین در دانش زبان»، «زبان و ذهن»، «زبان‌شناسی و ادبیات»، «محفل فیلسوفان خاموش»، «فردینان دو سوسور»، «زبان و اندیشه»، «دنیای سوفی»، «دیوان غربی شرقی»، «بوطیقای ساختگرا» و «درآمدی بر معنی‌شناسی زبان» اشاره کرد.



http://eradehmellat.ir/fa/News/3331/فروغ-یا-خامُشی-زبان
بستن   چاپ