نمایشگاه جهانی
شهر فرانکفورت در رابطه با نشر و نمایشگاه کتاب پیشینه‌ای چندصدساله دارد. فراموش نکنیم که یوهانس گوتنبرگ صنعت چاپ را در چند کیلومتری همین شهر اختراع کرد و به ثبت رساند. اگرچه نمی‌توان تاریخ دقیق و مشخصی برای تاسیس نمایشگاه کتاب در فرانکفورت تعیین کرد، اما می‌توان این نکته را برداشت کرد که قطعا در سال 1465 نمایشگاه کتاب فرانکفورت تاسیس شده بود.
در سال 1949 میلادی اولین نمایشگاه کتاب پس از دوران جنگ جهانى، در کلیسای مشهور پاول در فرانکفورت از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان ایالت هِسِن برگزار شد. در این نمایشگاه 8500 عنوان کتاب از 250 ناشر، به نمایش گذاشته شد و 14 هزار نفر از آن دیدن کردند. یک سال بعد، یعنی در دومین نمایشگاه در این دوره، ناشران بین‌المللی نیز در این نمایشگاه حضور یافتند. در این نمایشگاه بود که برای نخستین بار کتابفروشان هامبورگى، اقدام به اعطای جایزه‌ای غیردولتی با نام جایزه صلح کردند. این جایزه در آن سال به ماکس تاو تعلق گرفت، نویسنده ای که در نروژ در تبعید بسر میبرد.
در سپتامبر سال 1951 یعنی در سومین نمایشگاه پس از دوران جنگ، برای نخستین بار نمایشگاه کتاب در مرکز دائمی نمایشگاه‌ها در فرانکفورت برگزار شد. در این سال بخش ویژه‌ای نیز به شکیل‌ترین کتاب‌های سال اختصاص یافت. اما از سال 1974 به بعد، این بخش ویژه نمایشگاه حذف گردید. گفتنی است که در سال یادشده، یعنی 1951 جایزه صلح به آلبرت شوایتزِر تعلق گرفت. از میان کسانی که در این فاصله جایزه صلح فرانکفورت را دریافت کردند، یکی هم نویسنده مشهور آلمانی هرمان هِسِه بود. در سال‌های اخیر، جوایز صلح از جمله به اوکتاویو پاز، یاشار کمال و آسیه جبار تعلق گرفته است.
در بیستمین نمایشگاه کتاب در سال 1968 در فرانکفورت 3000 ناشر از 55 کشور شرکت داشتند. در این سال بود که بخش ویژه‌ای زیر عنوان کشورهای در حال رشد، در نمایشگاه فرانکفورت آغاز به کار کرد. در این بخش ابتدا هر سال سه ناشر از سه قاره آسیا، آفریقا و امریکای لاتین، میهمان ویژه نمایشگاه بودند. امروزه اما حدود 40 تا 50 ناشر به این بخش دعوت می‌شوند. نمایشگاه کتاب در سال 1976 به ادبیات امریکای لاتین پرداخت و در سال 1978 موضوع کودک و کتاب را برگزید. در سال 1978 که مصادف با سی‌امین نمایشگاه کتاب بود، بیش از 200 هزار نفر از نمایشگاه دیدار کردند. در این سال برای نخستین بار، جایزه آلمانی ادبیات جوانان ایجاد و اعطا شد.
این نمایشگاه در سال 1980 میلادی به موضوع ویژه ادبیات آفریقای سیاه پرداخت. همین امر و پرداختن نمایشگاه به ادبیات کشورهای جهان سوم، انگیزه‌ای برای ترجمه ادبیات آسیایی آفریقایی و آمریکای لاتین را پدید آورد. در سال‌های پس از آن، هر سال نمایشگاه با معرفی آثار ادبی کشور، نظر دیدارکنندگان را به خود جلب کرده است.
از سال 2001 بخشی از نمایشگاه به کتاب‌های شنیداری یا گویا تعلق گرفته است. اینها همان کتاب‌هایی هستند که از سوی نویسندگان یا گویندگان خوش‌صدا بر روی نوار یا سى‌دى ضبط می‌شوند.
از چند سال پیش افزون بر حضور میهمان افتخاری در نمایشگاه، هر سال به موضوع ویژه‌ای نیز پرداخته می‌شود. برای مثال موضوع برگزیده در سال 2002 برابری و عدالت در دوران جهانی‌شدن بود. چند سال پیش برای نخستین بار، مرکز بین‌المللی زبان‌ها و ترجمه، برنامه‌ای تخصصی در نمایشگاه را به خود اختصاص داد و همچنین موضوع تازه فیلم و تلویزیون، به این نمایشگاه راه یافت. گسترش مراکز نامبرده در این اواخر کاملا چشمگیر بود و خبرنگاران از کشورهای گوناگون را قادر ساخته بود به زبان مادری خود از چندوچون نمایشگاه آگاه شوند و اطلاعات بروز را دریافت کنند.
نمایشگاه ایران
نخستین نمایشگاه بین‌المللی کتاب پس از انقلاب 57، در اردیبهشت‌ماه سال 1366 در فاصله روزهای 18 تا 26 اردیبهشت برگزار گردید. آن‌زمان هنوز جنگ به پایان نرسیده بود، لذا برگزاری این نمایشگاه نیز به دلایل مختلفی با چالش‌های بسیاری همراه بود. مکانی که در آن تاریخ به برگزاری نخستین نمایشگاه کتاب اختصاص داده شد، محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در شمال بزرگراه چمران بود. اقدامات عمرانی برای ساخت این نمایشگاه از سال 1338 آغاز شده و نخستین نمایشگاه بین المللی ایران، تحت عنوان «نمایشگاه آسیایی» نیز در سال 1346 در این مکان برگزار شده بود.
نخستین نمایشگاه کتاب پس از انقلاب، با عنوان «فرهنگ و تمدن اسلامی» برگزار شد. چرا که بیش از دو هزار عنوان کتاب مرجع درباره فرهنگ و تمدن اسلامی در این نمایشگاه عرضه گردید. این نمایشگاه با مشارکت 32 کشور جهان آغاز بکار کرد و 200 ناشر داخلی با 8 هزار عنوان کتاب و 196 ناشر خارجی با 26 هزار عنوان کتاب، در برگزاری موفق این نمایشگاه شرکت داشتند. بسیاری از اهالی فرهنگی و علاقمندان به کتاب از آن به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی ایران در این دوره یاد کردند.
سال بعد، یعنی سال 1367 نمایشگاه کتاب برگزار نشد. اما از سال 1368 بصورت مرتب شاهد برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب، در تهران بودیم تا به روزگار کرونا رسیدیم و به دلیل محدودیت‌های بهداشتی، دو سال متوالی 99 و 1400، این رویداد متوقف شد و دوباره در اردیبهشت 1401، با سی‌وسومین برگزاری، به مسیر خود ادامه داد.
تغییری که در این سالها رخ داد این بود که در اردیبهشت سال 1386 به دلیل مشکلات ترافیکی و نیز نیاز به تعمیرات اساسی در سالن‌ها، تصمیم به جابجایی مکان برگزاری گرفته شد و محل نمایشگاه به مصلای تهران منتقل گردید
انتشارات حزب اراده ملت ایران
تا قبل از سال 1395 حزب، چندین جزوه در مورد مسایل تشکیلاتی منتشر کرده بود. در شعبه همدان تشکیلات نیز، ما دو کتابچه کوچک تهیه کرده بودیم که به فراخور در اختیار اعضا قرار می‌دادیم. اما در بهار آن سال ما در کمیته تشکیلات تصمیم گرفتیم که مجموعه مستندات تشکیلاتی حزب (اساسنامه، مرامنامه، نظام نامه) را در یک کتاب بصورت منسجم و به روز شده بیرون بیاوریم. بعد از انجام اینکار و بازخوردهایی که دریافت کردیم بهتر دیدیم که اینکار را با سایر متون ادامه دهیم. در همین زمان یکی از آشنایان بنده که سوابق فعالیت‌های حزبی و تشکیلاتی داشتند به من پیشنهاد دادند که بجای اینکار، انتشاراتی را با نام حزب ثبت کنیم و نه تنها متون حزبی بلکه سایر متون سیاسی و اجتماعی را نیز منتشر نماییم. من این پیشنهاد را در شورای مرکزی حزب مطرح کردم که مورد استقبال اعضای شورا قرار گرفت و مقرر شد که خود من موضوع را پیگیری کنم.
از اینجا بود که فرایند تاسیس انتشارت کلید خورد. در مراجعه به وزارت ارشاد مشخص شد که برای اینکار سابقه‌ای وجود ندارد و تا بحال به هیچ مجموعه حزبی چنین مجوزی داده نشده است. برای همین در ابتدا مسئولین وزارت ارشاد اصرار داشتند که من یا فرد دیگری مجوز را بصورت شخصی دریافت کند ولی بعد از اینکه پافشاری ما را دیدند، نهایتا فرایند را به جریان انداختند. ازآنجاییکه در این مورد سابقه‌ای وجود نداشت، فرایند کار دو سال به طول انجامید تا نهایتا ما توانستیم مجوز یک انتشارات به نام «حزب اراده ملت ایران» را دریافت کنیم.
(به نقل از مصاحبه ای قدیمی با دکتر افشین فرهانچی)