حاجی‌فیروز، از قدیمی‌ترین پیک‌های نوروزی است که با رقص و خوانندگی و نوازندگی، خبر از پایان زمستان و آمدن بهار می‌دهد. البته حاجی‌فیروزهای مناطق مختلف باتوجه‌به تفاوت‌های فرهنگی و زبانی و اقلیمی تفاوت‌های اندکی با هم دارند. گرچه برخی از نویسندگان در دهه‌های قبل، تلاش زیادی برای پیوند دادن، حاجی‌فیروز با اساطیر ایران باستان کردند و چکیده این پژوهش‌ها هم در مدخل حاجی‌فیروز در دایره‌المعارف‌ها در دسترس و قابل‌مطالعه است، اما اسناد جدیدتر نشان می‌دهد که قدمت این حاجی‌فیروز نوروزی، با این سبک و سیاق به عصر قاجار برمی‌گردد.
طبق اسناد نویافته، بخصوص اسناد مرتبط با برده‌فروشی در عصر قاجار از مجموعه اسناد وزارت امور خارجه، بر خلاف حدس و گمان‌های بسیاری از نویسندگان، فیروز شخصیتی حقیقی و تاریخی است، و در واقع برده اخته‌ای بوده که به‌وسیله یکی از حجاج از مکه به ایران آورده شد، و دلیل حاجی‌فیروز نامیدنش هم همین است، او واقعاً حاجی بوده است. حاجی‌فیروز پس از سالیان درازی که در خدمت ارباب خود بوده، در سنین کهولت ارباب خود را از دست می‌داد و چون کار و حرفه و نیز پس‌اندازی نداشته، آواره کوچه و خیابان می‌شود، و به‌ناچار برای امرارمعاش اقدام به خوانندگی و نوازندگی خیابانی می‌کند و خاطره‌ای ماندگار در ذهن مردم تهران در اواخر عصر قاجار شکل می‌دهد.
همین دوره مصادف است با دوره‌ای که به دوره قحطی بزرگ در تاریخ تهران شهرت دارد، و شمار مستمندان خیابان‌خواب زیاد می‌شود، و عده‌ای از همین مستمندان، از جهت امرارمعاش در ایام نزدیک به نوروز با سیاه کردن صورت خود و تهیه لباس‌هایی شبیه آنچه حاجی‌فیروز واقعی می‌پوشیده، دست به ابتکار جدیدی می‌زنند و شیوه کنونی اجرای حاجی‌فیروز نوروزی را پدید می‌آورند.
حتی به یادگار حاجی‌فیروز درگذشته، سعی می‌کنند، عمداً با تلفظ غلط واژگان نحوه اجراهای نوروزی با حاجی‌فیروز واقعی همانند سازند مثل ابیات زیر که بخشی از قدیمی‌ترین اشعاری است که از عصر قاجار تاکنون برجای‌ماند البته از همان دوره این سبک از نمایش خیابانی به سایر شهرها از جمله شیراز هم تسری یافت.
عید نوروزه و حاجی فیروزه
حاجی فیروزه سالی یه روزه
ابراب خودم ، سامبولی علیکم
ابراب خودم ، سرتو بالا کن
ابراب خودم ، بزبز قندی
ابراب خودم ، چرا نمی خندی
ابراب خودم ، فصل بهاره
ابراب خودم ، موقع کاره
ابراب خودم ، بلند شو خوش باش
ابراب خودم ، دیگه نمی آد جاش
ابراب خودم عمری که هی شد
بگو کی اومد و گذشت و طی شد
حاجی فیروز اومده سرتو بالا کن
عید نوروز اومده سرتو بالا کن