گفتگو از فائزه صدردکتر احمد بخارایی، جامعه شناس در گفت و گو با اراده ملت عنوان کرد:علم جامعه شناسی جنبش اعتراضی اخیر مردم ایران را چطور تعریف و تبیین می کند؟هنوز نمی توان به اعتراضات اخیر جنبش گفت. ولی از نظر شباهت ها به یک جنبش می توانم بگویم اعتراضات ویژگی مهم هدف دار بودن جنبش ها را دارد. جنبش های اجتماعی با هدف مشخصی شکل می گیرند. اعتراضات اخیر هم با مطالبه شفافیت در ماجرای مرگ مهسا امینی شروع شد و یا معترضین مطالباتی روشنی در مورد قوانین مرتبط با حجاب داشتند.پس می توانیم بگوییم اعتراضات هدف مشخص داشت و یک مطالبه روشن، عامل گرد هم آمدن کسانی بود که به اعتراضات می پیوستند. بله، از این منظر شباهت هایی بین اعتراضات و یک جنبش مدنی و حتی جنبشی انقلابی وجود داشت. ولی هنوز زود است و نمی توان در این مقطع به این اعتراضات گفت جنبش.فاصله و تفاوت این اعتراضات با جنبش های اجتماعی چیست؟تمامی جنبش های اجتماعی بعد از مرحله ای از ناآرامی در کشورها شکل گرفته اند. در مرحله اول موضوعی که نارضایتی عمومی را برمی انگیزد عامل ایجاد تحصن، تضاهرات، اعتصاب و اعتراض و خشونت می شود. ممکن است این ناآرامی ها تا سال ها طول بکشند.اگر وضعیت ناآرامی و اشکال مختلف اعتراضات اجتماعی تداوم پیدا کند، رفته رفته توجه اکثر مردم جامعه به موضوع اصلی اعتراضات جلب می شود و به دنبال آن جنبش، اعضای بیشتری پیدا می کند.با بالا رفتن اعضای جنبش، برنامه ریزی هایی شکل می گیرد و رهبرانی انتخاب می شوند. در این مرحله است که اعتراضات اولیه با پیدا کردن ساختار و سازمان و سلسله مراتب و مشخص شدن رهبر یا رهبران به جنبش تبدیل می شود. از این مرحله به بعد سرنوشت جنبش ها و این که به اهداف اولیه جنبش برسند با نه، به نوع هدایت و تصمیمات رهبرانشان بستگی دارد.به نقش رهبران در رسیدن جنبش ها به اهدافشان اشاره کردید. آیا شخصیت های برجسته در احزاب اصلاح طلب کشور می توانند رهبری اعتراضات را برعهده بگیرند و مسیر اعتراضات اجتماعی را به سمت جنبشی اصلاح طلبانه تغییر دهند؟ آیا چنین ظرفیتی در احزاب اصلاح طلب ایران دیده می شود؟احزاب قبل از هر چیزی ابتدا باید نشان بدهند که با مطالبات اخیر مردم هم سو هستند یا نه؟ احزاب در چنین مقاطعی موضع گیری می کنند، بیانیه می دهند و رهبرانشان با رسانه ها مصاحبه می کنند، وقتی احزاب عکس العمل مناسبی نشان نمی دهند چطور می توان آنها را در نیک و بد این مطالبه سهیم دانست؟!من اول باید به نقش مردم اشاره کنم. قدرت اقتدار دارد و این اقتدار توسط مردم به حکومت واگذار شده پس منصفانه است اگر بگوییم زمانی که اکثریت مردم یک جامعه حاکمیتی را می خواهند حاکمیت قدرت و اقتدار دارد. ولی وقتی بخشی از مردم جامعه حکمرانان خود را نمی خواهند، به همان نسبت از قدرت و اقتدار حاکمیت کاسته می شود. نقش مردم در این مرحله بسیار برجسته است.جنس اقتدار حاکمیت قانونی، عقلایی و انتخابی است. از این رو حتی جریان سنتی پذیرش حکمران توسط مردم هم ذیل عقلانیت حرکت می کند. ممکن است مردم در برهه ای با حرکتی توده ای شخصیتی رابراز مقامی انتخاب کنند؛ ولی همان جامعه با گذر زمان با دلایلی از جمله عملکرد منفی آن فرد در پست و مقامی که داشته یا بخاطر اظهار نظر های او از مسئولیتی که به وی سپرده پشیمان شود و خواستار عزل او باشد. پس مردم تعیین کننده هستند.در جامعه شخصیت هایی وجود دادند که در سطوح عالی حاکمیت نیستند و در بین معترضان و در میان عامه مردم هم قرار ندارند. اما در ارتباط با مردم هستند و اقتداری مشابه با اقتدار حکمرانان را دارند. اما جنس اقتدار آنها فرهمندانه هستند. این افراد عموما شخصیتی قوی دارند و مردم را جذب می کنند. چنین افرادی را می توان در میان رهبران احزاب و یا در بین پیشگامان حرکت های سیاسی و فرهنگی دنیا مشاهده کرد. چنین شخصیت هایی در صحنه های مهم سیاسی و اجتماعی و در بزنگاه های تاریخی نقشی مهم ایفا می کنندحال اصلاح طلبی یا هر حزبی باید ظرفیت های خود را نشان بدهد. اینکه آیا افرادی مقتدر با شخصیت جذاب و قوی برای رهبری و سازماندهی مطالبه گران دارد یا نه؟