پرویز اذکایی، پژوهشگر تاریخ، جغرافیا، زبان و فرهنگ که زاده 18 فروردین 1318 خورشیدی در همدان بود، پس از تحمل یک دوره بیماری دار فانی را وداع گفت. 
او تحصیلات خود را در همدان و تهران و سپس در دانشگاه منچستر انگلستان گذراند و مطالعاتش به‌طور عمده در حوزه تاریخ و فلسفه بود. اذکایی در رشته‌های کتاب‌شناسی و رجال‌شناسی و تاریخ علم نیز دارای تألیفاتی بوده است. 
بیش از 500 عنوان اثر اعم از کتاب، رساله یا مقاله از وی منتشر شده که عبارت از 40 کتاب و 70 رساله علمی و مابقی گفتارهای بلند و کوتاه در دائرهالمعارف‌ها و نشریات معتبر است.
چند اثر مشهور وی از این قرار است: زندگی نامه ی بیرونی (ترجمه)، کارنامهبیرونی (تألیف)، فرمانروایان گمنام (تاریخ)، رساله قبه الارض ایرانی (هیأت و نجوم)، رساله زروانی (مذاهب)، مفاتیح الاسرار (تفسیر شهرستانی)، تاریخنگاران ایران (ج1)، ابوریحان بیرونی (آراء و افکار)، خاندان شاهیه خوارزم (رساله)، فهرست ما قبل الفهرست (2جلد)، تبارشناسی در ایران (رساله)، الاثارالباقیه بیرونی (تحقیق و تعلیق)، حکیم رازی (حکمت طبیعی و نظام فلسفی)، طب روحانی رازی (ترجمه)، قانون مسعودی بیرونی (ترجمه)، الفهرست ابن ندیم (تحقیق و تعلیق)، تفسیر تاریخ (تألیف) و... . 
در تاریخ و معاریف همدان یا ((همدان شناسی)) نیز کتابهای متعددی داشتند که مهمترین آنها عبارتند از: فهرست نسخ خطی همدان، مورخان همدان، ناموران همدان، قراگزلوهای همدان، علویان همدان، احوال و آثار میر سیّد علی همدانی، باباطاهر نامه، تاریخ عراق عجم، از درگزین تا کاشان، کتابشناسی همدان، تاریخ معاصر همدان، گفتارهای مغان و ماد شناسی، همدان نامه، ماتیکان عین القضات همدانی، و ترانه های باباطاهر.
دکتر پرویز اذکائی بزرگترین بیرونی شناس ایران است که تحقیقات کاملی در باره شخصیت این دانشمند بزرگ انجام داده است. کتاب آثارالباقیه ابوریحان بیرونی توسط او ترجمه شده و با تعلیقات گسترده‌ای به چاپ رسیده است. مقدمه درخشان این اثر بارها مورد توجه دانشمندان بزرگ به ویژه شرق شناسان قرار گرفته است و پس از آثار او تا کنون بیرونی شناس بزرگی ظهور و بروز نکرده است. سیدحسین نصر درباره تحقیقات اذکائی پیرامون بیرونی گفته است که اذکائی هیچ نگفته‌ای در باب این داشمند شهیر ایرانی باقی نگذاشته است. 
اذکائی در سال 1395 تمامی کتابخانه خود را (بالغ بر 15 هزار جلد کتاب و نشریات ادواری)، یک جا به طور رسمی وقف کتابخانه عمومی مرکزی همدان (نهاد کتابخانه های عمومی کشور) کرد تا در آنجا به طور مستقل با عنوان کتابخانه تحقیقی-تخصصی ارائه خدمت  نماید. 

حامد نامجو