حامد نامجو
درگذشت دولتمند خال(خالف)، استاد موسیقی سبک «فلک»، بسیاری از فرهیختگان ایران، افغانستان و به ویژه تاجیکستان را در سوگ و ماتم فرو برد. بسیاری در شبکه های اجتماعی، هم زمان با مراسم خاکسپاری او در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، به این خنیاگر پارسی ادای احترام کردند.
دولتمند در کولاب، یکی از قدیمی ترین شهر های جنوب تاجیکستان به دنیا آمد. اصالتا ختلانی بود و لهجه محلی ختلانی داشت اما در اجراهایش با رعایت معیار گفتاری تاجیکستان، گویش خود را به پارسی کلاسیک و میانه نزدیک می کرد.
اولین استادان دولتمند، پدرش محمد خان و برادرش نظر علی بودند که بعدها او را به کنسرواتوار و دانشکده هنر تاجیکستان سپردند. یادگیری «شش مقام»، مجموعه موسیقی دستگاهی تاجیکستان و ازبکستان که از مقامهای بزرگ، راست، نوا، دو گاه، سه گاه و عراق تشکیل شده است کمک کرد که دولتمند کاملا با موسیقی عرفانی سرزمین خود آشنا شود و با بهره گیری از دانش موسیقایی شیوه های اجرایی تازه تری را ابداع کند.
یکی از ویژگی های نوازندگی دولتمند که به ساز های دو تار، سه تار و قیچک مسلط بود، مدگردی های استادانه او از گوشه ای به گوشه دیگر بود که حتی گاه نمی گذاشت که سازهای کوبه ای از نواختن بیفتند و در همان هنگام کوک سازش را تغییر می داد و فراز و فرود موسیقی را می نواخت و می خواند.
او بیشتر عمر خود را با اشعار مولانا و حالت های صوفیانه آن صرف کرد و از شعر و عرفان صائب تبریزی بهره گرفت. دولتمند در بیش از 50 سال فعالیت حرفه ای و استادانه خود به گسترش فلک خوانی و فلک سرایی پرداخت و سرانجام در سال 2007 میلادی دولت تاجیکستان به نشانه حمایت از این سبک موسیقی، دهم اکتبر را در گاه شمار آن کشور روز «فلک» نامید. بدون شک دولتمند یکی از برجسته ترین فلک سرایان معاصر پارسی بود که نام، خاطره و آثارش هیچ گاه از اذهان فارسی زبانان زدوده نخواهد شد.
روز دوشنبه 19 فوریه هم زمان با واکنش احترام آمیز همکاران و شاگردان موسیقی دان او در کشورهای فارسی زبان، دولتمند خال در آرامستان لوچاب شهر دوشنبه به خاک سپرده شد.