بزرگنمایی:

طیبه معصومی 

چند روز پیش در یک خیریه، مادری جوان با دختر شش‌ساله‌اش برای دریافت لوازم‌التحریر آمده بود. با چشمانی پر از اشک گفت: «سه روز پیش، همسرم خودش را دار زد. طاقت این همه فشار مالی را نداشت.» حالا او مانده با دو کودک و مخارج کمر شکن زندگی و نیازهای بچه ها و اجاره‌خانه‌ای که هر روز سنگین‌تر می‌شود. این روایت، فقط یک نمونه از بحرانی است که بی‌صدا در سراسر کشور در جریان است.  برآوردهای انجمن پیشگیری از خودکشی ایران نشان می‌دهد سالانه 5 تا 7 هزار مورد فوت بر اثر خودکشی ثبت می‌شود. در برخی استان‌ها، 20 تا 30 درصد این موارد مستقیماً ناشی از مشکلات اقتصادی، بیکاری یا بدهی سنگین است. بیشترین گروه آسیب‌پذیر، مردان 25 تا 45 ساله هستند‌. ‌نان‌آوران اصلی خانواده.  

*عوامل اصلی  
1. تورم و کاهش قدرت خرید که توان تأمین نیازهای اولیه را از خانوارها گرفته است.  
2. بدهی و فشار طلبکاران که حس بی‌راهی را تشدید می‌کند.  
3. بی‌کاری یا بی‌ثباتی شغلی با قراردادهای موقت و اخراج‌های ناگهانی.  
4. نبود حمایت روانی و اجتماعی، برای افراد در بحران.  
5. فشار فرهنگی نقش نان‌آور که بار مسئولیت را به‌طور نابرابر بر یک فرد می‌گذارد.  

*پیامدها  
وقتی نان‌آور خانواده جان خود را می‌گیرد، خانواده با فقر فوری، شوک روانی، آسیب جدی به کودکان، و گاه ترک تحصیل یا ورود زود هنگام به بازار کار و چرخه آسیب اجتماعی مواجه می‌شود. این روند در نهایت می‌تواند به افزایش حاشیه‌نشینی و شکاف‌های اجتماعی منجرشود.  

*تجربه جهانی  
کشورهایی مانند ژاپن و ایتالیا در بحران‌های اقتصادی مشابه، موج‌های خودکشی را تجربه کرده‌اند؛ اما با ایجاد شبکه‌های حمایتی روانی و مالی توانستند نرخ رشد این تراژدی را کاهش دهند. در مقابل، در کشورهایی فاقد چنین حمایت‌ها، مانند افغانستان، پیامدها به نسل‌های بعدی نیز منتقل شده است.  

*راهکارها  
- ایجاد صندوق‌های حمایت فوری، برای خانوارهای در آستانه فروپاشی.  
- گسترش مشاوره روانی رایگان و اورژانسی.  
- آموزش عمومی مدیریت بحران مالی و تاب‌آوری روانی.  
- همکاری سازمان‌های خیریه و نهادهای دولتی برای شناسایی سریع خانواده‌های در معرض خطر.  

 *جمع‌بندی  
بحران خودکشی ناشی از فشار اقتصادی واقعیتی دردناک و رو به گسترش و رشد است. هر آمار، زندگی و خانواده‌ای را پشت خود دارد. اقدام سریع، تنها راه جلوگیری از این بحران است.