یاد آر، ز شمع مرده یادآر! معرفی و پیشنهاد

یاد آر، ز شمع مرده یادآر!

  بزرگنمایی:
میرزا علی‌اکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود و در هفتم اسفندماه سال ۱۳۳۴ درگذشت. او سیاستمدار، نویسنده، ادیب، فرهنگ‌نویس و شاعری تاثیرگذار بود. او چند دوره نماینده مجلس شورای ملی بود و مدتی نیز ریاست مدرسه علوم سیاسی را بر عهده داشت.

میرزا علی‌اکبر دهخدا در سال 1257 خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود و در هفتم اسفندماه سال 1334 درگذشت. او سیاستمدار، نویسنده، ادیب، فرهنگ‌نویس و شاعری تاثیرگذار بود. او چند دوره نماینده مجلس شورای¬ملی بود و مدتی نیز ریاست مدرسه علوم سیاسی را بر عهده داشت.
دروس قدیم را از کسانی مانند حاج شیخ هادی مجتهد نجم آبادی و شیخ غلامحسین بروجردی فراگرفت. پس از تأسیس مدرسه سیاسی در تهران به همت میرزا حسن مشیرالدوله راهی آنجا شد و زبان فرانسه و دانش‌های نوین مانند حقوق، حقوق بین‌الملل، جنگ و دیپلماسی، حقوق بین المل خصوصی، تاریخ و اقتصاد را آموخت. پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه سیاسی به استخدام وزارت خارجه درآمد و پس از چندی دهخدا همراه با معاون الدوله غفاری راهی اروپا شد. پس از بازگشت به ایران به عنوان نویسنده و سردبیر با همکاری جهانگیرخان و مرحوم قاسم¬خان، روزنامه به نام ِصور اسرافیل را منتشر کرد. ستون طنز ِچرندوپرند با نویسندگی دهخدا از معروف‌ترین بخش‌های این روزنامه بود. دهخدا به طنزنویسی صاحب سبک تبدیل شد. 
دهخدا یکی از بنیان‌گذاران طنز در ایران است. سبک نگارش جدید این ستون در عالم روزنامه نگاری و نثر معاصر فارسی مکتب نوینی را پدید آورد. دهخدا با قلم طنز مفاسد اجتماعی و سیاسی آن روزگار را در روزنامه منتشر می‌کرد. سبک ساده‌نویسی او نیز از نخستین‌ها در ادبیات معاصر فارسی به شمار می‌رود. پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی، میرزا جهانگیرخان به دار آویخته شد، صوراسرافیل توقیف شد و دهخدا نیز دستگیر و نفی بلد شد. او پس از چندی سر از پاریس و سپس سوییس درآورد. و توانست انتشار روزنامه صوراسرافیل را دوباره آغاز کند اما تنها موفق به انتشار سه شماره شد. دهخدا در فاصله برگشت به تهران تا آغاز جنگ جهانی اول به نگارش مقالات سیاسی و انتقادی مشغول بود. اما با آغاز جنگ جهانی و تعطیلی سه ‌ساله مجلس، دهخدا به یکی از روستاهای چهارمحال و بختیاری ایران رفت. این دوره فراغت باعث شد تا دهخدا نخستین مواد لغت نامه خود را پی¬افکند. دهخدا پس از پایان جنگ به تهران بازگشت و تا آخر عمر از سیاست کناره گرفت و وقت خود را به خدمات علمی و فرهنگی اختصاص داد.
از دیگر آثار دهخدا می‌توان به این موارد اشاره کرد: امثال و حکم، ترجمه عظمت و انحطاط رومیان، ترجمه روح القوانین اثر منتسکیو، فرهنگ فرانسه به فارسی، شرح حال ابوریحان بیرونی، حاشیه بر دیوان ناصر خسرو، تصحیحاتی بر دیوان سیدحسن غزنوی، تصحیحاتی بر دیوانهای حافظ، منوچهری، فرخی، مسعود سعد، سوزنی، و دیوان اشعار دهخدا. وطن پرستی، دادخواهی، رسواسازی ظالمان و حاکمان نالایق، و مبارزه با ریا از مهم‌ترین مضامین اشعار و ظنرپزدازی‌های دهخدا هستند.  قطعه‌ی «یاد آر» شاید مهم‌ترین سروده‌ی دهخدا باشد که در سوگ میرزا جهانگیر صور اسرافیل سروه شده است. در بخشی از آن می‌خوانیم:

چون گشت ز نو زمانه آباد/ ای کودک دوره‌ی طلائی
وز طاعت بندگان خود شاد/ بگرفت ز سر خدا، خدائی
نه رسم ارم، نه اسم شدّاد/ گِل بست زبان ژاژخائی
زان کس که ز نوک تیغ جلاد/ مأخوذ به جرم حق ستائی
پیمانه‌ی وصل خورده یاد آر‌/ یادآر ز شمع مرده یادآر!

مرتضی صادقیان 


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

ایرانِ امروز و هزینه‌های سنگین کشوری که بدون حزب اداره می‌شود

تبلیغات معکوس

ایران و غرب؛ تقابل یا مذاکره

سکوت جهانی و عدالت معلق در غزه

نقش احزاب از نگاه حاکمیت در ایران: تحلیل نظری و تاریخی

قدرتمندان جهان از ایران چه می‌خواهند؟

اساس این بانک رفاقتی بود

خطر حذف ارز ترجیحی و تبعات آن بر اقتصاد کشور

ازدواج کودک، فقر و چرخه آسیب اجتماعی

اهمیت قشر کارگر در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع

انقلاب وسطی (بخش دوم)

بازخوانی ابتذال شر و عدالت ترمیمی در اندیشه هانا آرنت

رهایی از زندان نام‌ها

از بحران تا بهره‌وری؛ چگونگی استفاده از سیلاب در کشور

معرفی کتاب در اندیشه ایران

نقد و بررسی کتاب «قانون و مسئولیت»

همایش «کودک و طبیعت» در هفته ملی کودک برگزار شد

بیانیه درخصوص وضعیت نگران کننده پارک چیتگر

اکالیپتوس؛ ناجی سبز یا تهدید خاموش برای منابع آب زیرزمینی؟

جهان در هفته‌ای که گذشت

حکیمی‌پور دبیرکل حزب اراده ملت ایران شد

آغاز به‌کار گروه تلفیق برنامه‌ریزی بلندمدت حزب اراده ملت ایران

ابقا هیأت اجرایی با حضور دبیرکل جدید

مدرسه حزبی3؛ آغاز دوره زمستان در افق تازه اندیشه و آموزش حزبی

ضرورت حکمرانی حزبی در اینجا و اکنون کشور

طبقات ناراضی در جدال با سرمایه‌داری

گرجستان در تقاطع بحران‌ها؛ انتخابات شهرداری و اعتراضات خیابانی

انقلاب وسطی (وسطا) پیش‌درآمد

از برجام تا بازگشت تحریم‌ها؛ روایت ناتمام دیپلماسی و منطق قدرت

مکانیسم ماشه: «مرگ تدریجی امید در پازلی از تحریم و بحران»

استراتژی ایران در شرق: موازنه قدرت یا طراحی نظم منطقه‌ای؟

توصیه نامه سیاسی

معرفی کلی مدل اقتصادی سوئد:

جین گودال تولد و دوران کودکی

جاماندگی

ریشه‌ها و ورود گوجه‌فرنگی به ایران

زنان غیرنظامی در غزه: بار سنگین جنگ بر دوش بی‌صدایان

من پاییز سرد می‌خواهم

فشار اقتصادی و بحران خاموش خودکشی

سالاد کاهو

تا می‌توانی بنویس

کتاب نهنگ که بیشتر می‎خواست

جهان در هفته ای که گذشت (99)

ارسال کتاب «پلنوم چهارم حزب اراده ملت ایران» به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

انتصاب مدیر جدید پژوهشسرای ملاصدرا زنجان

برگزاری پلنوم چهارم حزب اراده ملت ایران پیش از کنگره سراسری یازدهم

برگزاری نشست اصلاح‌طلبان نیشابور برای انتخابات شورای شهر

نشست هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان نیشابور با موضوع «برای انتخابات شوراها چه باید کرد؟»

تشکیل نخستین نشست کارگروه تدوین برنامه استراتژیک «حاما»

چپول