آخرین مطالب

یاد آر، ز شمع مرده یادآر! معرفی و پیشنهاد

یاد آر، ز شمع مرده یادآر!

  بزرگنمایی:
میرزا علی‌اکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود و در هفتم اسفندماه سال ۱۳۳۴ درگذشت. او سیاستمدار، نویسنده، ادیب، فرهنگ‌نویس و شاعری تاثیرگذار بود. او چند دوره نماینده مجلس شورای ملی بود و مدتی نیز ریاست مدرسه علوم سیاسی را بر عهده داشت.

میرزا علی‌اکبر دهخدا در سال 1257 خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود و در هفتم اسفندماه سال 1334 درگذشت. او سیاستمدار، نویسنده، ادیب، فرهنگ‌نویس و شاعری تاثیرگذار بود. او چند دوره نماینده مجلس شورای¬ملی بود و مدتی نیز ریاست مدرسه علوم سیاسی را بر عهده داشت.
دروس قدیم را از کسانی مانند حاج شیخ هادی مجتهد نجم آبادی و شیخ غلامحسین بروجردی فراگرفت. پس از تأسیس مدرسه سیاسی در تهران به همت میرزا حسن مشیرالدوله راهی آنجا شد و زبان فرانسه و دانش‌های نوین مانند حقوق، حقوق بین‌الملل، جنگ و دیپلماسی، حقوق بین المل خصوصی، تاریخ و اقتصاد را آموخت. پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه سیاسی به استخدام وزارت خارجه درآمد و پس از چندی دهخدا همراه با معاون الدوله غفاری راهی اروپا شد. پس از بازگشت به ایران به عنوان نویسنده و سردبیر با همکاری جهانگیرخان و مرحوم قاسم¬خان، روزنامه به نام ِصور اسرافیل را منتشر کرد. ستون طنز ِچرندوپرند با نویسندگی دهخدا از معروف‌ترین بخش‌های این روزنامه بود. دهخدا به طنزنویسی صاحب سبک تبدیل شد. 
دهخدا یکی از بنیان‌گذاران طنز در ایران است. سبک نگارش جدید این ستون در عالم روزنامه نگاری و نثر معاصر فارسی مکتب نوینی را پدید آورد. دهخدا با قلم طنز مفاسد اجتماعی و سیاسی آن روزگار را در روزنامه منتشر می‌کرد. سبک ساده‌نویسی او نیز از نخستین‌ها در ادبیات معاصر فارسی به شمار می‌رود. پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی، میرزا جهانگیرخان به دار آویخته شد، صوراسرافیل توقیف شد و دهخدا نیز دستگیر و نفی بلد شد. او پس از چندی سر از پاریس و سپس سوییس درآورد. و توانست انتشار روزنامه صوراسرافیل را دوباره آغاز کند اما تنها موفق به انتشار سه شماره شد. دهخدا در فاصله برگشت به تهران تا آغاز جنگ جهانی اول به نگارش مقالات سیاسی و انتقادی مشغول بود. اما با آغاز جنگ جهانی و تعطیلی سه ‌ساله مجلس، دهخدا به یکی از روستاهای چهارمحال و بختیاری ایران رفت. این دوره فراغت باعث شد تا دهخدا نخستین مواد لغت نامه خود را پی¬افکند. دهخدا پس از پایان جنگ به تهران بازگشت و تا آخر عمر از سیاست کناره گرفت و وقت خود را به خدمات علمی و فرهنگی اختصاص داد.
از دیگر آثار دهخدا می‌توان به این موارد اشاره کرد: امثال و حکم، ترجمه عظمت و انحطاط رومیان، ترجمه روح القوانین اثر منتسکیو، فرهنگ فرانسه به فارسی، شرح حال ابوریحان بیرونی، حاشیه بر دیوان ناصر خسرو، تصحیحاتی بر دیوان سیدحسن غزنوی، تصحیحاتی بر دیوانهای حافظ، منوچهری، فرخی، مسعود سعد، سوزنی، و دیوان اشعار دهخدا. وطن پرستی، دادخواهی، رسواسازی ظالمان و حاکمان نالایق، و مبارزه با ریا از مهم‌ترین مضامین اشعار و ظنرپزدازی‌های دهخدا هستند.  قطعه‌ی «یاد آر» شاید مهم‌ترین سروده‌ی دهخدا باشد که در سوگ میرزا جهانگیر صور اسرافیل سروه شده است. در بخشی از آن می‌خوانیم:

چون گشت ز نو زمانه آباد/ ای کودک دوره‌ی طلائی
وز طاعت بندگان خود شاد/ بگرفت ز سر خدا، خدائی
نه رسم ارم، نه اسم شدّاد/ گِل بست زبان ژاژخائی
زان کس که ز نوک تیغ جلاد/ مأخوذ به جرم حق ستائی
پیمانه‌ی وصل خورده یاد آر‌/ یادآر ز شمع مرده یادآر!

مرتضی صادقیان 


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

کاربست فلسفه در اخلاق حرفه‌ای

نگاهی به نمایشگاه کتاب

کتاب‌ها دریچه‌ای به گشودگی جهان هستند

آموزش حزبی؛ درس‌گفتارهای تشکیلاتی

مبانی مردم‌سالاری اجتماعی (سوسیال دموکراسی)

پیش نیازهای سوسیالیسم و وظایف سوسیال دموکراسی

لزوم اجماع بر سر منافع ملی

کوره راه

فریادی بر دیوار

راقمان انقلاب ها (در حکایت انقلاب‌های جهان تا انقلاب 1952 مصر)

شوراها

اندیشه‌های سیاسی سید قطب و تأثیر آن بر جنبش های اسلامی معاصر مصر

یک خوشه نور

چگونه یک اتحادیه کارگری راه بیندازیم

با گذشت زمان و با توجه به شرایط موجود در اقتصاد و سیاست جهانی، لزوم بازگشت به الگوی مردم‌سالاری اجتماعی بیشتر احساس می‌شود. الگویی که ضمن پذیرش واقعیت‌های موجود دنیای سرمایه‌محور، تلاش می‌کند که عوارض و تبعات موجود را به کمینه‌ترین میزان برساند.

درباره مجموعه “خوانشی نوین: مردم‌سالاری اجتماعی”

به همین نحیفی سهم ما از تاریخ

ابراهیم نصرالله: نویسنده فلسطینی تبار، زاده اردن را می‌توان یکی از برجسته ترین نویسندگان معاصر عرب دانست. علاوه بر این‌ها در حوزه شعر، موسیقی، سینما نقد ادبی و... هم دستی بر آتش دارد.

بالکن رسوایی

برنامه ای برای اداره‌کل سازمان‌های‌مردم‌نهاد و خیرین سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

ثبات مدیریت شهری در آستانه تغییرات کلان: تأملی بر تمدید مدت شورا و سرنوشت شهردار

قصّه ی پر غصّه ی ارباب معرفت

آیا احزاب فقط زینت المجالس هستند؟

روایت بنیادین حزب اراده ملت ایران

قلم!!!

به احترام تماشاچی

زندگی‌های بی‌نام

خلاصه مقاله: تنوع ژنتیکی و شبکه ژنتیکی مشترک اقوام ایرانی

سیاست زبانی و قدرت اقوام: زبان، هویت و عدالت در جامعه چندزبانه

آموزش طبیعت

پسماندها را دریابیم

مبارزه بیولوژیکی با پرورش کفشدوزک و استفاده از آن در کشاورزی ایران

اصول سیاست خارجی آمریکا و حرکت خلاف جهت ترامپ

جهان در هفته‌ای که گذشت (92)

کنگره یازدهم حزب در سال جاری برگزار خواهد شد

تعداد کارگروه های حزب اراده ملت ایران به شش رسید

تحلیل های هفتگی سیزده، انتشار عمومی خواهند یافت

رونمائی از دو کتاب تازه حزب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت سال جاری

نگاهی کوتاه و ساده به وضعیت احزاب سیاسی در گرجستان

امتناع حکمرانی حزبی اما و اگر های تحزب در ایران

ابتذال تحزّب!

مطالبات مدنی، در هیاهوی منازعات بین‌المللی

دفاع از حقوق دشمنم، آری یا خیر؟

نقش اصلاح حزب برای ارتقای سطح تحولات جامعه

بررسی سوسیال دموکراسی در احزاب ایران

روز طبیعت 1404

بر چسب بازیافت

کاربست مبلمان شهری در بافت های سنتی شهری و مزایا و معایب آن

کاشان شهری برلبه ی تیغ

ایمن‌سازی جاده‌ها در ایران؛ ضرورت فراموش‌شده زیرساخت‌های مواصلاتی