بزرگنمایی:

شمس افرازی زاده 

در این نشست، نمایندگان سه فراکسیون اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقل و همچنین نمایندگانی از احزاب ملی و استانی که اسامی آن‌ها از سوی خانه احزاب اعلام شده بود، مطالبی درخصوص احزاب متبوع خود و مسائل روز مطرح کردند.
در این نشست، شمس افرازی‌زاده، عضو شورای مرکزی و رئیس سابق دفتر سیاسی حزب اراده ملت ایران، به نمایندگی از افشین فرهانچی، دبیرکل حزب اراده ملت ایران، حضور یافت که در حاشیه این دیدار، مسائل حزبی و روز منطقه و کشور را با برخی از دبیران کل، وزیر کشور، معاونت سیاسی و نورالدین آهی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور، مطرح نمودند.
شمس افرازی‌زاده در این دیدار با حسین کمالی، رئیس دوره‌ای خانه احزاب، خانم آذر منصوری، دبیرکل حزب اتحاد ملت و رئیس جبهه اصلاحات، مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری، طاهره نقی‌ئی، نایب‌رئیس دوم جبهه اصلاحات، و همچنین محمود صادقی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، و خانم شهیندخت مولاوردی، فعال حوزه زنان، دیدار و گفتگو کرد.
علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزارت کشور، در آغاز سخنان خود با ارائه آماری از فعالیت احزاب اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر، 100 حزب ملی، 48 حزب استانی، 318 شعبه استانی و 2548 دفتر فرعی احزاب در کشور فعال‌اند و امیدواریم با تداوم تعامل با احزاب و مکاتبات صورت‌گرفته، بتوانیم پس از حدود 10 سال، ارزیابی دقیقی از قانون احزاب داشته باشیم».
زینی‌وند با بیان اینکه تعامل و همدلی خوبی بین وزارت کشور و احزاب شکل گرفته است، گفت: «خدا را شاکریم که به واسطه‌ی فضای امروز کشور، همدلی و هم‌افزایی میان احزاب و جریانات سیاسی نیز ایجاد شده است».
ایشان در بخش‌های دیگری از سخنان خود ادامه دادند که: برخی از احزاب در تأیید کنگره‌ها و مسائل اداری خود با چالش‌هایی روبه‌رو بودند که با تعامل و هم‌افزایی ایجادشده در کمیسیون ماده 10، آرام‌آرام این موانع را برطرف می‌کنیم تا احزاب قانونی و دارای شناسنامه رسمی بتوانند فعالیت مؤثرتری داشته باشند.
وزیر کشور در سخنان خود گفتند: «وظیفه‌ی ما ایجاد فرصت برابر و حمایت از همه‌ی احزاب قانونی است. مومنی با تقدیر از احزاب و جناح‌های سیاسی گفت: ما در وزارت کشور رویکردی را دنبال می‌کنیم که نگذاریم پدیده‌های اجتماعی امنیتی شوند. این پدیده‌ها باید از مسیرهای اجتماعی و با سازوکارهای خودشان حل‌وفصل شوند».
اسکندر مومنی در بخش‌های بعدی سخنان خود عنوان کردند: «ما باید بستر رقابت سالم را فراهم کنیم تا مردم بتوانند از میان نگاه‌های متفاوت، انتخاب کنند». مومنی با بیان اینکه وزارت کشور به روند پس از انتخابات نیز متعهد است، تصریح کرد: «ما در وزارت کشور معتقدیم که انتخابات با تأیید نتیجه به اتمام نمی‌رسد. وقتی رئیس‌جمهور شعارهایی را مطرح می‌کند و مردم به آن‌ها رأی می‌دهند، ما مکلفیم پس از پایان انتخابات نیز تا انتهای دوره به این شعارها وفادار بمانیم. وظیفه داریم تا دولت بعدی، همان‌طور که با رعایت امانت انتخابات را برگزار می‌کنیم، به شعارهای محوری دولت مستقر نیز پایبند باشیم».
وی افزود: «رئیس‌جمهور بارها موضوع وفاق را مطرح کرده و من شهادت می‌دهم که چه در جلسات عمومی و چه در جلسات خصوصی و محدود، همواره بر این مسئله تأکید داشته‌اند. ما نیز در انتخاب مدیران، از جمله استانداران، تمام تلاش خود را برای پایبندی به این اصل به‌کار گرفتیم». وی افزود: «انتخاب‌ها باید بر اساس صلاحیت و شایستگی باشد؛ نه پیشینه یا تعلقات سیاسی. در همین چارچوب، برای اولین‌بار برای استان سیستان‌و‌بلوچستان، استانداری از هم‌وطنان بلوچِ اهل سنت انتخاب شد. در کردستان نیز استاندار اهل سنت داریم. در خوزستان نیز استانداری از قومیت عرب منصوب شد».
مومنی با اشاره به تنوع سیاسی استانداران گفت: «اگر نگاه کنید، می‌بینید که در بین استانداران از جناح‌های مختلف سیاسی حضور دارند، اما شاخص اصلی، باورمندی به کار کارشناسی و التزام به شاخص‌های تعیین‌شده بوده است و تا حد امکان تلاش شده تا همه‌ی این موارد رعایت شود».
وی با تأکید بر تبعیض قائل‌نشدن در انتصاب‌ها گفت: «اگر در بین افراد بررسی‌شده، زنان یا اهل سنت واجد شرایط بودند، حتماً انتخاب می‌شدند. هیچ ملاحظه‌ای برای قومیت، مذهب یا جنسیت قائل نشدیم؛ این یک امانت بود که باید رعایت می‌شد».
وزیر کشور با بیان اینکه همبستگی ملی عامل انسجام کشور بوده است، گفت: «ایرانِ عزیز در طول تاریخ، هویت خود را از طریق همدلی و انسجام حفظ کرده است. تلاش ما این بوده که جامعه دچار دوقطبی نشود. ما هیچ‌گاه نگفتیم فقط سنت من یا مذهب من یا قومیت من؛ ملت ایران همیشه اهل وفاق و وحدت بوده‌اند».
وزیر کشور در بخش پایانی سخنان خود گفت: «هدف ما افزایش مشارکت است؛ مشارکت در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. اگر مشارکت کم شده، همه ما باید به سهم خود در این کاهش نگاه کنیم و تلاش کنیم آن را افزایش دهیم».
حسین کمالی، رئیس خانه احزاب، در دیدار نوروزی با وزیر کشور اشاره کرد که احزاب باید به‌صورت جدی و واقعی‌تری در کشور دیده شوند و وزارت کشور باید در این خصوص همت خود را به کار گیرد تا رقابت‌های جدی و سیاسی در کشور صورت گیرد و رابطه احزاب با انتخابات در قانون مشخص شود. وی افزود: «این انتخابات‌هایی که دو مرحله‌ای صورت می‌پذیرد، و ابتدا شورای نگهبان تعدادی را انتخاب می‌کند و بعد نهایتاً مردم باید از بین آن‌ها گزینش کنند، با روح انتخابات و دموکراسی در تضاد است».
حسین کمالی در ادامه افزود: «رهبری را به‌عنوان نماد وحدت‌بخش ملی به منازعات سیاسی وارد نکنیم. مسائل سیاسی را به احزاب بسپاریم و دولت و حاکمیت نباید بین جریان‌های سیاسی کشور تبعیض قائل شود».
او در ادامه صحبت‌های خود، با اشاره به اصل 15 قانون اساسی و اینکه زبان و خط رسمی کشور فارسی است، تذکر خود را در خصوص عدم رعایت این اصل به وزیر کشور ارائه داد و هشدار داد: «نباید اجازه دهیم در تقسیمات کشوری، نماینده دولت و استانداری اجازه داشته باشند به خطی غیر از خط رسمی کشور مکاتبه نمایند، یا در مسابقات ورزشی، پرچمی به غیر از پرچم کشور به اهتزاز درآید و یا شعارهایی خلاف مصالح، ملیت و یکپارچگی کشور داده شود. ما در خصوص نمادها و مظاهر هویت‌بخش و انسجام‌دهنده ملی با هیچ‌کس مماشات نخواهیم داشت».
قدرت‌علی حشمتیان، عضو شورای مرکزی خانه احزاب، به‌عنوان سخنران دوم، سخنان خود را در خصوص اهمیت احزاب و اینکه تحزب در کشور جدی گرفته نمی‌شود، آغاز کرد. وی با اشاره به سفری که از طرف وزارت کشور و خانه احزاب در سال قبل به کشور چین داشته‌اند، اهمیت و نوع نگاه به احزاب در ایران را با مقایسه با کشورهای دیگر متذکر شد.
قدرت‌علی حشمتیان در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع حضور گسترده افاغنه در کشور اشاره کرد و گفت: «این تعداد زیاد تبعه افغانی که هم از یارانه‌های پیدا و پنهان و هم از آب و خاک این کشور استفاده می‌کنند و مسبب مسائل امنیتی فراوانی نیز می‌گردند، لازم است که دولت و خصوصاً وزارت کشور با ترتیب سازوکاری، این معضلات را کاهش دهد و این موضوع را مدیریت نماید».
خانم آذر منصوری، از فراکسیون اصلاحات، به‌عنوان سومین نفر در این دیدار، سخنان خود را با آرزوی توفیق و اثربخشی مذاکرات آغاز کرد و گفت: «حزب سیاسی، به‌عنوان رکن اصلی یک جامعه‌ی قدرتمند، باید در هرم قدرت، بین حاکمیت و مردم، نقش مؤثر ایفا کند. احزاب باید با اولویت‌بندی و پیگیری مطالبات مردمی، برای تحقق آن‌ها از حاکمیت مطالبه‌گری کنند. اما متأسفانه به دلیل ضعف‌های ساختاری و جدی گرفته نشدن تحزب، احزاب دچار کژکارکردی می‌شوند و نمی‌توانند به‌درستی سرمایه اجتماعی را گرد خود جمع کنند. حمایت از احزاب و جدی گرفتن آن‌ها، منجر به جذب سرمایه اجتماعی می‌شود که هم به نفع احزاب است، هم موجب رشد و بالندگی جامعه و هم به حکمرانی مطلوب و مشارکتی کمک خواهد کرد».
او در ادامه به کاستی‌های قانون احزاب اشاره کرد و گفت: «قانون فعلی احزاب رویکردی سلبی و محدودکننده نسبت به فعالیت ذاتی احزاب دارد. در حالی‌که باید، همانند کشورهای توسعه‌یافته، با جانمایی صحیح احزاب در فرآیندهای سیاسی کشور و با رویکردی ایجابی، زمینه نقش‌آفرینی آن‌ها در حکمرانی فراهم شود».
وی با اشاره به موضوع تجمعات سیاسی، به اصل 27 قانون اساسی استناد کرد و افزود: «طبق این اصل، افراد می‌توانند بدون مجوز اقدام به تجمع و راهپیمایی کنند، اما احزاب تنها با دریافت مجوز از وزارت کشور و تأیید کمیسیون ماده 10 قادر به برگزاری تجمع خواهند بود. حتی در قانون قبلی، احزاب فقط با اطلاع وزارت کشور می‌توانستند چنین اقداماتی انجام دهند. این نگاه سلبی، مصداقی از همان مسئله‌ای‌ست که پیش‌تر گفتم».
منصوری در ادامه تأکید کرد: «اگر مشارکت حداکثری در انتخابات هدف حاکمیت است، باید ابزارها و مقدمات آن نیز فراهم شود. نمی‌توان با قانون فعلی انتخابات، انتظار مشارکت بالا و رقابتی داشت».
در ادامه‌ی دیدار، خانم زهره الهیان، از فراکسیون اصولگرایان، سخنان خود را با آرزوی سالی نیکو برای کشور آغاز کرد و گفت: «حکمرانی مردم‌پایه، اساس اندیشه‌ی امام و رهبر انقلاب است. برای رسیدن به الگوی موفق در این زمینه، احزاب و نخبگان سیاسی باید پیشنهادهای مشخصی ارائه دهند».
او افزود: «در دوره‌ای که در مجلس حضور داشتم، فراکسیونی تحت عنوان سازمان‌های مردم‌نهاد تشکیل دادیم. احزاب نیز بخشی از این نهادهای مردمی محسوب می‌شوند».
الهیان با اشاره به محدودیت‌های مالی احزاب، از وزیر کشور خواست تا برای این موضوع چاره‌اندیشی کند و گفت: «طبق قانون، احزاب اجازه فعالیت اقتصادی ندارند. بنابراین وزارت کشور، کمیسیون ماده 10 و مجلس شورای اسلامی باید با نگاهی ویژه به این مسئله بپردازند».
(لازم به ذکر است که پس از سخنان خانم الهیان، یکی از اعضای فراکسیون اصولگرایان با اعتراض به آقای کوثری، مدیرکل سیاسی وزارت کشور، عنوان کرد: «خانم الهیان در فهرست سخنرانان فراکسیون اصولگرایان قرار نداشتند. چرا به ایشان اجازه‌ی صحبت داده شد؟»)
در ادامه‌ی این نشست، حبیب‌الله بوربور، دبیرکل جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی و از اعضای فراکسیون اصولگرایان، به موضوعاتی اشاره کرد و گفت: «احزاب باید به‌صورت جدی در کشور دیده شوند. به‌عنوان نمونه، چون احزاب جدی گرفته نشده‌اند و ضعیف هستند، مقام معظم رهبری در سخنان خود برای مشارکت در انتخابات، از همه‌ی اقشار ملت دعوت کردند، اما از احزاب دعوتی به عمل نیامد؛ چراکه احزاب به‌اندازه‌ی کافی قدرتمند و مؤثر نیستند».
بوربور در ادامه‌ی سخنان خود به مسائل امنیتی اشاره کرد و افزود: «عده‌ای در کار حاکمیت دخالت می‌کنند. برای مثال، درباره‌ی چند نفری که نظام آن‌ها را در حصر نگه داشته است و این اقدام صرفاً برای حفظ جان‌شان صورت گرفته برخی می‌گویند آن‌ها را آزاد کنید. در حالی‌که اگر آزاد شوند، ممکن است خدای ناکرده بلایی بر سرشان بیاید و آن‌گاه، جرقه‌ای به شعله‌ای تبدیل خواهد شد».
در ادامه‌ی جلسه، یدالله طاهرنژاد از فراکسیون اصلاح‌طلبان، سخنان خود را با تشکر از وزارت کشور بابت مدیریت تجمع مقابل مجلس در موضوع حجاب آغاز کرد و گفت: «از نحوه‌ی برخورد وزارت کشور و نیروی انتظامی در آن ماجرا تشکر می‌کنم».
طاهرنژاد در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «نباید فلسفه‌ی تحزب را فدای وفاق ملی کرد. احزاب برای کسب قدرت سیاسی به وجود آمده‌اند و این قدرت باید از مسیر رقابت بر سر اداره‌ی بهتر کشور به‌دست آید. وقتی فردی با حمایت جریان‌های سیاسی همسو به قدرت می‌رسد و رئیس‌جمهور می‌شود، نباید احزاب و جریان‌های پشتیبانش را نادیده بگیرد، چون در این صورت انگیزه‌ای برای تلاش و افزایش مشارکت در آینده باقی نمی‌ماند و رقابت جای خود را به رفاقت می‌دهد. در حالی‌که رقابت ماهیتاً به توسعه کمک می‌کند، اما رفاقت در مدیریت، مشکلاتی برای کشور به‌وجود می‌آورد».
پس از یدالله طاهرنژاد، آقای یازرلو، نماینده‌ی حزب آزادی از فراکسیون اصلاح‌طلبان، و سپس مجتبی اکبری از فراکسیون اصولگرایان، و در نهایت آقایان علی مطهری، محسن هاشمی و حسین الله‌کرم به ایراد سخنرانی پرداختند.
علی مطهری در سخنان خود گفت: «در جمهوری اسلامی، حتی افراد غیر اسلامی هم می‌توانند آزاد باشند. این نظر شهید مطهری بود، اما متأسفانه ایشان قبل از تدوین قانون اساسی به شهادت رسیدند و نتوانستند در تدوین آن نقش داشته باشند».
مطهری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به لزوم حفظ اقتدار پلیس اشاره کرد و گفت: «پلیس پس از تحولات سال 1401 اقتدار خود را تا حدی از دست داده است و باید اقتدار خود را بازیابد تا بتواند در نظم اجتماعی مؤثر باشد. برای مثال، در خصوص خودروهایی که شیشه‌های دودی بالای 70 درصد دارند و در خیابان‌ها تردد می‌کنند، پلیس باید بتواند برخورد جدی کند. همچنین در موضوعاتی نظیر روزه‌خواری در ملأعام، برخورد قانونی باید قاطع باشد».
علی مطهری در ادامه‌ی صحبت‌های خود گفت: «من هم معتقد هستم که قانون حجاب ممکن بود در اجرا مشکلاتی را برای کشور به‌وجود بیاورد، اما نباید جلوی مصوبات مجلس ایستاد. من باور دارم حتی شورای عالی امنیت ملی نیز نمی‌تواند در برابر مجلس قرار بگیرد».
پس از علی مطهری که به‌عنوان یک شخصیت سیاسی خارج از احزاب دعوت به سخنرانی شده بود، نوبت به محسن هاشمی رسید.
وی وزارت کشور، احزاب و خانه احزاب را «نگهبانان مشروعیت نظام سیاسی» توصیف کرد و افزود: «هر زمان این نهادها وظیفه‌ی خود را به‌درستی انجام ندهند، به تعبیر ادبیات سیاسی امروز، دچار ناترازی در سیاست می‌شویم. برای مثال، اگر شورای نگهبان در تأیید صلاحیت‌ها یا وزارت کشور در برگزاری انتخابات، نقش خود را به درستی ایفا نکند، مشارکت کاهش می‌یابد و به‌تبع آن، مشروعیت نظام سیاسی آسیب می‌بیند. برای نمونه، مشارکت در انتخابات از 80 یا 75 درصد در شهری مثل تهران، به حدود 20 درصد تنزل پیدا کرده است. این اتفاقات، آفت حکمرانی مطلوب‌اند و باید مورد توجه قرار گیرند».
وی در ادامه به موضوع مذاکرات جاری نیز اشاره کرد و گفت: «در کنار تحریم‌های موشکی و هسته‌ای، از نظر حقوق بشری نیز تحت فشار هستیم. تنها چیزی که می‌تواند ما را از این تحریم‌های حقوق بشری نجات دهد، مشروعیت بالا و مشارکت گسترده در مدیریت سیاسی نظام است؛ و این مهم از مسیر انتخابات و توانمندسازی احزاب می‌گذرد».
در بخش پایانی سخنان نمایندگان احزاب و شخصیت‌های سیاسی، حسین الله‌کرم خطاب به سخنان محسن هاشمی و خانم آذر منصوری واکنش نشان داد و گفت: «اعتراض متعلق به اقلیت است، اما شما اکنون اکثریت هستید و دولت در دست شماست. شما قانون‌زدا هستید و نمی‌خواهید قانون را اجرا کنید. شما اهل سیاست نیستید؛ سیاست مفهومی برای اقلیت است. بروید دموکراسی را مطالعه کنید، چون رشته‌ی شما علوم سیاسی نیست. من چه کار کنم؟ قطعاً صحبت‌های من را نمی‌توانید درک کنید».
او ادامه داد: «ما در موضوع حجاب اعتراض داریم. برخی افراد بی‌سواد سیاسی باید بفهمند که رویکرد تناسبی، مشارکت را افزایش می‌دهد، نه حذف آن. از وزیر کشور تشکر می‌کنم، اما من هم‌شأن ایشان هستم و برایشان دستمال پهن نمی‌کنم. ما مخالف مذاکره هستیم، اما این برجام را دیگران پاره کردند».
(در پایان سخنان ایشان، به دلیل عصبانیت، جملاتی بر زبان آوردند که به لحاظ جمله‌بندی و مفهومی به‌خوبی قابل درک نبود) .
در این دیدار، به‌جز افرادی که با قرعه‌کشی از سوی خانه احزاب برای سخنرانی انتخاب شده بودند، نمایندگانی از دیگر احزاب از جمله محمد سالاری، محمود صادقی، شهاب طباطبایی، شهیندخت مولاوردی و طاهره نقیئی نیز حضور داشتند.
شایان ذکر است که در این نشست، حضور زنان بسیار کمرنگ بود؛ به‌جز خانم آذر منصوری، شهیندخت مولاوردی و طاهره نقیئی از فراکسیون اصلاح‌طلبان، و زهره الهیان از احزاب اصولگرا، تنها یکی‌دو تن از دیگر بانوان نیز در جلسه حاضر بودند. در مجموع، در این نشست که بیش از 52 مرد از احزاب ملی و استانی حضور داشتند، تنها 6 زن شرکت کرده بودند.