بزرگنمایی:
گفتگوی دوساعته ترامپ و پوتین؛ «مذاکرات آتشبس روسیه و اوکراین بلافاصله آغاز میشود» /بزرگترین حمله پهپادی روسیه به اوکراین؛ ۲۷۳ پهپاد انفجاری و فریبدهنده شلیک شد /مهدی ذاکریان به یورونیوز: ترامپ با مذاکره، دامی بزرگ در برابر ایران گشوده است /واکنش گسترده ایرانیان به سفر خاورمیانه ترامپ؛ «سیلی محکمی بر صورت بود»/اصرار روبیو بر توقف غنیسازی اورانیوم در ایران؛ عراقچی: داشتن چرخه کامل سوخت هستهای حق ماست /گزارش واشنگتنپست از دلایل انفجار بندر رجایی؛ انگار «۵۰ تن تیانتی» منفجر شده باشد /گزارش رویترز از مذاکرات هستهای ایران و آمریکا؛ آیا «برجام ۲» در راه است؟ /جزئیات توافقات تهران و واشنگتن و اختلافات اسرائیل و آمریکا/گمانهزنیها درباره دلایل انفجار بندر رجایی؛ ژنرال اسرائیلی: حمله برنامهریزیشده محتمل است /چرا تروئیکای اروپایی و آمریکا همزمان با مذاکرات هستهای ایران را تحریم و تهدید میکنند؟ /ترامپ مشاور امنیت ملی آمریکا را کنار گذاشت؛ گزینههای جانشینی مایک والتز چه کسانی هستند؟
مهتاب قصابی
گفتگوی دوساعته ترامپ و پوتین؛ «مذاکرات آتشبس روسیه و اوکراین بلافاصله آغاز میشود»
روسیه بر لزوم پرداختن به «ریشههای اصلی» جنگ با اوکراین تأکید دارد، از جمله تمایل اوکراین به پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو، نقض تعهدات ناتو در گسترش به شرق و تبعیض علیه روسزبانان. ولادیمیر پوتین هیچ مدرکی برای این ادعاها ارائه نکرده است. در گفتگوهای هستهای، یوری اوشاکوف اعلام کرد که پوتین از پیشرفت مذاکرات ایران و آمریکا استقبال کرده و روسیه آمادگی خود را برای کمک اعلام کرده است. با این حال، گفتگوها به دلیل اختلافات بر سر غنیسازی با موانع جدی مواجه شده است
بزرگترین حمله پهپادی روسیه به اوکراین؛ 273 پهپاد انفجاری و فریبدهنده شلیک شد
روسیه در نیمه شب شنبه تا صبح یکشنبه 18 مه (28 اردیبهشت) یکی از بزرگترین حملات پهپادی خود به اوکراین را با شلیک 273 پهپاد انجام داد. نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد که از این تعداد، 88 پهپاد سرنگون و 128 پهپاد دیگر به احتمال زیاد به دلیل جنگ الکترونیک از کار افتادهاند. این حملات مناطق کییف، دنیپروپتروفسک و دونتسک را هدف قرار داد. این حمله بزرگترین حمله پهپادی روسیه از آغاز جنگ در سال 2022 به شمار میرود و تعداد پهپادهای شلیکشده از حمله پیشین که 267 پهپاد بود، بیشتر است
مهدی ذاکریان به یورونیوز: ترامپ با مذاکره، دامی بزرگ در برابر ایران گشوده است
مهدی ذاکریان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل آمریکا، در گفتگو با یورونیوز به تحلیل سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه و تأثیر سخنان او بر ایرانیان پرداخت. او اشاره کرد که سخنان ترامپ درباره ناکارآمدی جمهوری اسلامی و مقایسه آن با کشورهای عربی، واکنشهای متفاوتی را در ایران به همراه داشت. در حالی که مخالفان رژیم با این توصیفات همدلی کردند، طرفداران نظام آن را نادرست دانستند. ذاکریان تأکید کرد که انتقادات ترامپ به حکومت ایران دقیق است و مشکلات اصلی این حکومت شامل مسائل هستهای و روابط بینالملل است.
واکنش گسترده ایرانیان به سفر خاورمیانه ترامپ؛ «سیلی محکمی بر صورت بود»
سفر خاورمیانهای دونالد ترامپ و استقبال کشورهای حاشیه خلیج فارس از او، به همراه قراردادهای میلیاردی با آمریکا، احساساتی از خشم و نارضایتی در میان ایرانیان ایجاد کرده است. در حالی که رسانههای داخلی به بحران انرژی و برنامههای خاموشی در ایران میپردازند، شبکههای خارجی به پوشش سفر ترامپ و توسعه اقتصادی کشورهای رقیب ایران میپردازند. یک برنامهنویس ایرانی در این زمینه ابراز نگرانی کرده و به مقایسه وضعیت ایران و رقبای منطقهای پرداخته است.
اصرار روبیو بر توقف غنیسازی اورانیوم در ایران؛ عراقچی: داشتن چرخه کامل سوخت هستهای حق ماست
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا شامگاه پنجشنبه در گفتگو با فاکسنیوز بار دیگر تاکید کرد که ایران باید از غنیسازی اورانیوم و برنامه موشکی دوربرد خود دست بکشد. عباس عراقچی روز جمعه این اظهارات روبیو را «لفاظی تحریکآمیز» دانست و بر حق ایران برای برخورداری از چرخه کامل سوخت هستهای تاکید کرد. آقای روبیو همچنین گفت که ایران باید به جای غنیسازی اورانیوم، سوخت هستهای را از کشورهای دیگر وارد کند و مدعی شد که «تنها کشورهایی غنیسازی اورانیوم را انجام میدهند که سلاح هستهای دارند. عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه در پاسخ به اظهارات مارکو روبیو با انتشار متنی در شبکه اجتماعی ایکس گفت که «اصولا از مطرح کردن اختلاف نظرات درباره عناصر کلیدی مذاکرات در رسانهها» خودداری میکند و افزود: « تکرار ادعاهای نادرست، واقعیتهای اساسی را تغییر نخواهد داد. وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین گفت: «چندین کشور عضو NPT وجود دارند که در حالی که بهطور کامل سلاح هستهای را رد میکنند، اقدام به غنیسازی اورانیوم مینمایند.
گزارش واشنگتنپست از دلایل انفجار بندر رجایی؛ انگار «50 تن تیانتی» منفجر شده باشد
بنابر این گزارش وقوع آتشسوزی در مواد شیمیایی که عمدتا به عنوان ترکیبات تولید سوخت موشک استفاده میشوند، دلیل اصلی این انفجار بود. به گزارش واشنگتن پست، تصاویر دوربین مداربسته محل انفجار که روز سهشنبه برای نخستینبار در شبکههای اجتماعی منتشر شد، نشان میدهد که در عرض چند ثانیه پس از ورود و خروج یک لیفتراک به داخل یک کانتینر در این بندر، شعلههایی از داخل آن زبانه میکشد و سپس با گسترش دود، آتش به سرعت پخش میشود. گرت کالت، سرتیپ بازنشسته ارتش بریتانیا که متخصص خنثیکردن بمبها در عملیات تروریستی و دارای دکترای مهندسی مواد منفجره است، گفت که بنابر این ویدیو به نظر میرسد درون کانتینر یک ماده «اکسید کننده» به صورت فشرده ذخیره شده است. این شرکت اعلام کرد: «گزارشها حاکی از آن است که این آتشسوزی بر اثر حمل نادرست محمولهای از سوخت جامد رخ داده که برای استفاده در موشکهای بالستیک ایران در نظر گرفته شده بود.
گزارش رویترز از مذاکرات هستهای ایران و آمریکا؛ آیا «برجام 2» در راه است؟
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه و همزمان با به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا گفت تهران باید از توسعه برنامه موشکی خود دست بکشد و اجازه دهد بازرسان آمریکایی از تأسیساتش بازدید کنند. روبیو در گفتوگویی با شبکه فاکسنیوز در این خصوص گفت: «ایران باید حمایت از تروریستها را متوقف کند، باید از کمک به حوثیها در یمن دست بکشد، باید از ساخت موشکهای دوربردی که هیچ هدفی جز حمل سلاح هستهای ندارند صرفنظر کند و همچنین باید به غنیسازی اورانیوم خود پایان دهد. ایران بارها اعلام کرده که مذاکرهای در خصوص برنامههای موشکی خود انجام نمیدهد و در عین حال مسئله غنیسازی اورانیوم را خط قرمز خود معرفی کرده است. اظهارات روبیو در حالی مطرح میشود که پیشتر دور چهارم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا به تعویق افتاده بود . روبیو در بخش دیگری از صحبتهای خود همچنین تأکید کرد ایران باید با بازرسی آمریکاییها از تأسیسات هستهایاش موافقت کند. او گفت ایران باید بهجای غنیسازی در داخل، اورانیوم غنیشده مورد نیازش را وارد کند. ایران تأکید کرده که طبق مفاد پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای، حق غنیسازی اورانیوم را برای خود محفوظ میداند و قصدی برای ساخت بمب اتم ندارد. روبیو همچنین تاکید کرد که جمهوری اسلامی باید بپذیرد که بازرسان آمریکایی در فرآیند بازرسی از تاسیسات هستهای ایران حضور داشته باشند و از جمله بتوانند از مراکز نظامی جمهوری اسلامی بازدید کنند.
جزئیات توافقات تهران و واشنگتن و اختلافات اسرائیل و آمریکا
بر اساس گفته این منابع، در حالی که نتانیاهو برای جلب حمایت آمریکا از حمله نظامی به ایران به کاخ سفید رفته بود، در کمتر از 24 ساعت بعد از نشست خبری مشترک با ترامپ متوجه شد که مذاکرات با ایران در چند روز آینده آغاز میشود. رویترز به نقل از یک مقام امنیتی ارشد ایرانی، گزارش داده که این مسئله که «ایران تنها 5 هزار سانتریفیوژ حفظ کند و اورانیوم غنیشده مورد نیاز خود را از روسیه وارد کند» در مذاکرات مطرح شده است. به گفته سه منبع ایرانی، یکی از خطوط قرمز رهبر ایران این است که میزان ذخایر اورانیوم غنیشده به کمتر از سطح مورد توافق در برجام بازگردد. به گفته یکی از مقامات ارشد ایرانی، این مذاکرات عملاً در حال شکلگیری بهسوی «برجام 2» با برخی الحاقات است که به ترامپ امکان میدهد آن را یک پیروزی معرفی کند، در حالی که ایران نیز بتواند حق غنیسازی خود را حفظ کند.
گمانهزنیها درباره دلایل انفجار بندر رجایی؛ ژنرال اسرائیلی: حمله برنامهریزیشده محتمل است
مقامات مختلف احتمال خرابکاری را مطرح کردهاند، با این حال، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس روز سهشنبه گفت که به نظر میرسد این حادثه منشا خارجی ندارد. این شرکت اعلام کرد: «گزارشها حاکی از آن است که این آتشسوزی بر اثر حمل نادرست محمولهای از سوخت جامد رخ داده که برای استفاده در موشکهای بالستیک ایران در نظر گرفته شده بود. محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز سهشنبه بار دیگر احتمال خرابکاری را مطرح کرد و گفت: «این حادثه حتی میتواند از طریق ریزپرندهها وجود آمده باشد، هرچند که احتمال انفجار خرابکارانه و حتی حضور فرد یا افراد نفوذی هم مطرح است. ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز سهشنبه گفت که بنابر گزارش هیات اعزامی به بندر رجایی، این انفجار «منشا خارجی» ندارد. نتانیاهو در بخشی دیگر از این سخنرانی گفت که اقدامات مخفیانه اسرائیل طی سالهای گذشته برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران را یک دهه عقب انداخته است.
چرا تروئیکای اروپایی و آمریکا همزمان با مذاکرات هستهای ایران را تحریم و تهدید میکنند؟
آمریکا و اتحادیه اروپا در برابر برنامه هستهای ایران، بهطور همزمان از یک استراتژی پیچیده و چندوجهی بهره میبرند. از یکسو با اعمال فشارهای اقتصادی و تحریمهای سختگیرانه، و از سوی دیگر با تلاش برای حفظ مسیر گفتوگو و دیپلماسی ، سعی دارند تنشها را مدیریت کنند. این الگو را او در بحران اوکراین نیز دنبال کرده است، اما آمریکا در کنار مذاکرات، با اعمال تحریمهای جدید در تلاش است که به طرف مقابل نشان دهد که گزینههای دیگری نیز در دسترس است و فشار همچنان به قوت خود باقی است. بر همین اساس، کشورهای اروپایی در تلاشاند که با مدیریت بحران ایران، نهتنها به اهداف دیپلماتیک خود در این زمینه دست یابند، بلکه از فرصت پیشآمده برای افزایش نفوذ خود در مسائل دیگر مانند بحران اوکراین استفاده کنند. بهگفته کارشناسان، این سیاست ممکن است در نهایت به رویکردی سختگیرانهتر در برابر تهران منجر شود تا فشار بیشتری به ترامپ وارد کرده و او را در مسیر همراهی بیشتر با اروپا در مسائل جهانی، از جمله بحران اوکراین، قرار دهند. در این شرایط، ایران همچنان در تلاش است تا برنامه هستهای خود را ادامه دهد و حتی برخی از نشانهها از افزایش صادرات نفت ایران، بهویژه به چین و برخی دیگر از کشورهای آسیایی، حکایت دارد.
ترامپ مشاور امنیت ملی آمریکا را کنار گذاشت؛ گزینههای جانشینی مایک والتز چه کسانی هستند؟
به گفته چند منبع آگاه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا و معاون او، الکس وونگ، بهزودی از سمتهای خود در دولت ترامپ کنار خواهند رفت. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز پنجشنبه یکم مه (11 اردیبهشت) اعلام کرد که مایک والتز را به عنوان نامزد نمایندگی آمریکا در سازمان ملل معرفی میکند. آقای ترامپ همچنین گفت که در این فاصله، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، همزمان به عنوان مشاور امنیت ملی ایفای نقش خواهد کرد. آقای والتز برای تصدی سمت نمایندگی در سازمان ملل، باید از سوی مجلس سنا تأیید شود. در این میان، وزیر خارجه، مارکو روبیو، در حالی که همچنان مسئولیت رهبری قوی خود در وزارت امور خارجه را حفظ میکند، به عنوان مشاور موقت امنیت ملی نیز انجام وظیفه خواهد کرد. شبکه سیبیاس به نقل از یک منبع آگاه از وضعیت در شورای امنیت ملی آمریکا نوشت که آقای ترامپ به این جمعبندی رسیده که بقدر کافی از حادثه سیگنال گذشته است و حالا میتوان رفتن آقای والز و معاونش را به عنوان بخشی از یک نقل و انتقال سازمانی جا زد. سیبیاس به نقل از دو منبع خبری اعلام کردند که بعید است استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه که وظیفه هدایت مذاکرات با ایران را برعهده دارد، برای سمت مشاور امنیت ملی در نظر گرفته شود.