برچسب:   "خاتمی"

با برآمدن دولت محمد خاتمی، حاکمیت نسبتا یکپارچه در جمهوری اسلامی ایران که از دهه شصت شروع شده بود، دچار انشقاق و تفرقه شدیدی شد که در مقاطعی حتی به حذف تعداد زیادی از نیروها منجر شد که تا قبل از سال 1376 با یکدیگر در حکومت شریک بودند. تلاشهای مقام رهبری و آقای هاشمی رفسنجانی نیز در طی سال‌های بعد موثر نبود و حتی منجر به تشدید این انشقاقات شد و خود آقای رفسنجانی نیز به یکطرف این جدل رانده شد.

«سید محمد خاتمی» شاخص‌ترین و مقبول‌ترین چهره در طیف سیاسی اصلاح‌طلب است. از‌این‌رو واکنش او در مورد حوادث اخیر اهمیت ویژه‌ای دارد. اما در دو ماه گذشته تنها سه مورد سخنان رئیس دولت اصلاحات نشر پیدا کرد و شنیده شد. خاتمی ابتدا در واکنش به مرگ مهسا امینی پیام تسلیتی منتشر کرد. بعد از حادثه تروریستی حرم شاهچراغ بیانیه‌ای در رد خشونت نوشت و دیداری حضوری با موضوع مسائل و حوادث سیستان و بلوچستان داشت. رئیس جمهور پیشین در جریان یکی از این اظهارات عنوان کرد که براندازی جمهوری اسلامی نه ممکن است و نه مطلوب.

روایت الجزیره از جزئیات پیش‌نویس اروپا برای احیای برجام / رئیس شعبه 26 دادگاه انقلاب: «سپیده رشنو» از زندان احضار شده و کیفرخواست صادره به او ابلاغ شد / جلسه‌ی تازه‌ی روحانی، ناطق، خاتمی و سیدحسن خمینی در منزل جهانگیری / رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس: باید هر چه سریع‌تر نتیجه‌ای برای رفتار‌های دور از شأن و انتظار گشت ارشاد در نظر بگیریم / سفیر امارات پس از حدود 7 سال به تهران باز می‌گردد / تأمین اجتماعی: افزایش 38 درصدی حقوق بازنشستگان تائید شد؛ از اول شهریور اجرا می‌شود / نامه رئیس جبهه اصلاحات ایران به رئیس قوه قضاییه در مطالبه آزادی مصطفی تاج‌زاده

اراده ملت، فائزه صدر: وقتی صحبت از حزب به میان می‌آید، ذهن‌ها بی‌اختیار نیمه دوم دهه هفتاد و شروع به کار دولت اصلاحات و در ادامه پا گرفتن جریان اصلاح‌طلبی را به یاد می‌آورند. با قرار گرفتن سید محمد خاتمی خاتمی در راس قوه مجریه و اجرای رویکرد وی در توسعه سیاسی و فرهنگی، گفتمان اصلاحات در کشور میدان‌داری کرد. جبهه دوم خرداد شکل‌گرفته بود و نگرش جدیدی از تحزب بر فضای سیاسی کشور حاکم شد. امروز باگذشت 25 سال از آن دوران و با توجه در فرازوفرود جریان اصلاحات همواره این پرسش اساسی مطرح است که آیا این گروه در عرصه‌های عملکردی خویش، کارآمدی لازم را داشت؟ و توانست‌ همبستگی ملی و سایر جنبه‌های پدیده تحزب را در کشور محقق سازد یا نه؟ اگر اصلاح‌طلبان در اجرای امر تحزب موفق نبودند، علل و عوامل اساسی ناکارآمدی این جریان سیاسی چه بوده است؟ اراده ملت در این رابطه گفت‌وگویی با محمدصادق جوادی حصار، فعال اصلاح‌طلب انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

شهاب‌الدین بی‌مقدار نماینده مردم تبریز و عضو حزب اراده ملت در نشست علنی مجلس در نطق میان دستور خود با بیان اینکه حال که دشمن جمهوری اسلامی به نمایندگی ترامپ دستکش‌های چدنی را آشکار کرده و تحریم را عملی کرده سؤال این است که آیا تاکنون تحلیل درستی از علت تحریم داشته‌ایم، گفت: چرا می‌خواهیم همواره با کوبیدن لفظی دشمن مشکلات را حل کنیم درحالی‌که آن‌ها کاری جز کسب منافع نداشته و برای از پا درآوردن ما برنامه‌ریزی کرده‌اند پس ما نیز باید برنامه برای جلوگیری از تحریم داشته باشیم.

در سال‌های اولیه دهه 80 و به دنبال شکست‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان– به‌ویژه در انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 – اصلاح‌طلبانِ بسیاری به دنبال راه چاره برآمدند. ناکارآمدی شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب، عملکردهای اشتباه دولتِ وقت، زیاده‌خواهی‌های احزاب و چند عامل دیگر منشأ این شکست‌ها شناخته شدند. لذا اصلاح‌طلبان ناگزیر در انتخابات 1392 متوسل به استراتژی جدیدی شدند (درخواست خاتمی از عارف برای کناره‌گیری). این استراتژی که البته با اغماض، می‌توان آن را یک استراتژی قلمداد کرد، گرچه کامل نبود اما توانست موفقیتی نسبی را برای جبهه اصلاح‌طلبی رقم بزند و اصلاح‌طلبان را پس از یک دهه، به پیروزی در یک انتخابات ملی برساند. در ادامه و تکمیل این مسیر در انتخابات سال‌های بعد – مجلس 94 و شوراهای 96 – مجدداً اصلاح‌طلبان توانستند علیرغم رد صلاحیت گسترده نامزدهای اصلاح‌طلب، با ایجاد ساختاری به نام شورای عالی سیاستگذاری پیروزی انتخاباتی را در آغوش کشند و لیستی توافقی را با نام امید، راهی ارکان قدرت نمایند. گرچه این فرایند ایرادات بسیاری داشت ولی در حد خود توانست مشکل انتخاباتی اصلاح‌طلبان را رفع کند و خصوصاً نسبت به سال 1392 که تمام مسئولیت بر دوش خاتمی گذاشته شده بود، گامی هرچند کوچک اما روبه‌جلو محسوب می‌شد. پس از انتخابات 1396 و اعتراضات زیادی که به این ساختار شد و به‌ویژه با توجه به نتایج نه‌چندان مطلوبی که از لیست امید چه در مجلس و چه در شوراها شاهد بودیم، مجدداً اصلاح‌طلبان بر آن شدند تا برای ساماندهی به فعالیت‌های تشکیلاتی و انتخاباتی خویش طرحی جدید را درافکنند. در این یادداشت تلاش می‌کنیم که اندکی موشکافانه به واکاوی موضوع اصلاح‌طلبان و کنش‌های انتخاباتی ایشان، بپردازیم.