به بهانه خصوصی‌سازی دو باشگاه پیروزی و استقلال تصمیم در پائیز
اندیشه
بزرگنمایی:
اشاره؛ سرویس جامعه: مهندس فائقی از معدود مدیران موفق جمهوری اسلامی است. روز پنجشنبه است و زمان کافی و مناسب برای گپ دوستانه، سر صحبت از مسائل مختلف باز می‌شود؛ مانند همیشه باروی خوش به استقبالمان می‌آید. از معدود مدیرانی است که چیزی برای پنهان کردن ندارد از واگذاری دو باشگاه پرسپولیس تا سیاست سهمیه‌بندی لیست امید و از ژن‌های خوب از بازنشستگان تا جوانانی که به‌واسطه نفوذ پدرانشان تا مشاورت وزیر اوج گرفته‌اند شخصی که به گفته بسیاری می‌توانست گزینه مناسبی حتی برای شهرداری ابر شهر تهران باشد. وزارت ورزش را به نفع و برای سلطانی فر همکار و دوست سال‌های قبل زمانی که معاونت سازمان ورزش را عهده‌دار بود، وانهاد و اکنون دریکی از شرکت‌های بانک صنعت و معدن خود را مشغول کرده است. پذیرایی گرم و صمیمی‌اش من را یاد این شعر شهریار می‌اندازد:
«شهر تبریز است و جان قربان جانان میکند/ سرمه چشم از غبار کفش مهمان میکند.»
باآنکه سال‌های مدیدی است ساکن تهران است، همچنان این خصلت زیبای آذربایجان را بدون هیچ‌گونه تغییری حفظ کرده است همچنان که لهجه ترکی‌اش را. در این شماره به دلیل اهمیت واگذاری دو باشگاه قدیمی و پرطرفدار پایتخت این بخش از مصاحبه را تقدیم شما خوبان می‌کنیم.
با دستور و موافقت رئیس‌جمهور روحانی بحث واگذاری این دو باشگاه وارد مراحل جدی شده است در این خصوص صحبتی دارید؟
قبل از هر چیز این را بگویم. تصمیماتی که در اواخر پاییز و اوایل زمستان گرفته می‌شود تا اجرایی شود معمولاً به سال دیگر می‌رسد و در این گیرودار آنچه قرار بود انجام شود. گرفتار بوروکراسی و قانون بودجه شده و عملاً به زمانی دیگر واگذار می‌شود.
بحث واگذاری پرسپولیس و استقلال (همان تاج سابق) چندین بار مطرح شده است. قبل از این‌که من معاون ورزش در زمان غفوری فرد شوم هم مطرح بود؛ و درنهایت منجر به ثبت هردو باشگاه در اداره ثبت شرکت‌ها در زمان غفوری فرد شد؛ یعنی عملاً اتفاق نیافتاد. پیرامون این دو باشگاه حرف‌وحدیث بسیار است؛ اما آنچه من میدانم این است که قضیه استقلال و پرسپولیس متفاوت از هم است. گرچه هردو باشگاه با مصوبه شورای انقلاب ملی اعلام شدند، اما استقلال وقف است و نمی‌توان آن را ملی کرد همچنین پرسپولیس دارای مالک شخص حقیقی بود که در ازای ملی شدن نیز ثمنی از این بابت دریافت نکرده و ملی شدن آن باطل است. ضمن این‌که برخلاف تمام مصوبات شورای انقلاب که بعد از تشکیل مجلس شورای اسلامی به تصویب مجلس رسیده و قانونی شدند، این مصوبه شورای انقلاب یعنی ملی شدن دو باشگاه پرسپولیس و استقلال قانونی نشده است؛ یعنی به مجلس نرفته است و بنابراین قبل از خصوصی‌سازی، از ملی شدن این دو باشگاه باید ابهام‌زدایی بشود. متأسفانه علیرغم پیگیری ورثه مالک باشگاه پرسپولیس مبنی بر این‌که نه ملی شدن باشگاه قانونی بوده و نه از این بابت پولی پرداخت‌شده بنابراین می‌بایستی به مالک اصلی و ورثه مالک بر. گردانده شود، راه بجایی نداشته است که این هم خود معضلی است ازیک‌طرف مالکیت در نظام جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته‌شده و از طرفی برخوردهای دوگانه با مالکیت به‌هیچ‌وجه موجه نیست و برخلاف مشی قانون رفتار شده است بنابراین طبق مقررات جمهوری اسلامی اگر قرار است خصوصی‌سازی صورت بگیرد این باشگاه قبل از هرگونه واگذاری باید به مالک اصلی برگردانده شود چراکه در قبال ملی شدن آن ریالی به مالک پرداخت نشده است.
در خصوص ملی شدن استقلال نیز ابهام دیگری وجود دارد؛ و آن این است که چطور می‌توان وقف را ملی کرد؟ البته من زیاد در جریان وقف نیستم آقای فتح ا... زاده کپی آن در جلسه‌ای نشان من داد اما از جزئیاتش بی‌خبرم. این را بهتر است از خود فتح ا... زاده بپرسید. ایشان از جزییات آن بیشتر خبردارند...
... بله وقف بودن باشگاه استقلال واقعیت دارد در این خصوص مصاحبه‌ای انجام شده است. ...
علی‌ای‌حال موضوع دیگری که در اینجا مطرح می‌شود و بعداً مشکل‌ساز خواهد شد موضوع ثبت دو باشگاه مذکور است در زمان غفوری فرد این دو باشگاه توسط مدیران وقت سازمان ورزش در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده است؛ و کماکان بنام ایشان است. آیا در این خصوص نیز اقداماتی صورت گرفته است تا انتقال ثبتی هم انجام شود به‌هرحال بعداً می‌تواند دردسرساز شود...
...چه دردسری؟
دردسرش این است که صاحبان ثبتی این دو باشگاه می‌توانند ادعای حقوقی و مالکیت را مطرح کنند و مدیران جدید این دو باشگاه را درگیر مسائلی کنند که ارتباطی به ورزش ندارد و عملاً کار باشگاه‌ها زمین خواهد ماند؛ و آن چیزی که از خصوصی‌سازی مدنظر است، در عمل محقق نشود.
اموال و املاک این دو باشگاه چه می‌شود؟
باشگاه پرسپولیس به‌غیراز بولینگ عبده اموالی نداشته که در همان زمان از باشگاه جدا شد. والان هم که بحث واگذاری و خصوصی‌سازی آن مطرح است، درواقع مالکیت معنوی آن؛ یعنی برند و همان چیزی که در حسابداری به‌عنوان دارایی‌های نامشهود شناخته می‌شود و یا به عبارتی سرقفلی آن واگذار می‌شود؛ اما در خصوص باشگاه استقلال این‌طور نیست باشگاه استقلال اموال و املاک زیادی در ایران و خارج از ایران دارد که بخشی از آن توسط نهادهای مختلف تصاحب‌شده که اگر وقف بودن باشگاه ثابت شود همه باید به باشگاه برگردند. در این صورت ضمن این‌که به‌صورت مجموعه باید واگذار شود انتقال قطعی هم ممکن نخواهد بود. چراکه در وقف نمی‌توان مالکیت را انتقال داد بلکه اداره آن واگذار می‌شود به‌صورت اجاره نودونه‌ساله و همچنین باید معلوم شود وقف کننده که یکی‌شان هنوز در قید حیات هستند و می‌توانند روشن کنند که این وقف برای جی بوده است؟ شاید برای توسعه ورزش بوده است. در این صورت نمی‌توان در آن به‌جز توسعه ورزش و یا موضوع وقف هدف دیگری مانند انتفاع را دنبال کرد.
میدانیم که هواداران این دو باشگاه و پیشکسوتان آن به‌صورت عرفی حق تقدم را در واگذاری دارند و آیا در قضیه انتقال این حق تقدم در نظر گرفته خواهد شد؟
من از نحوه واگذاری‌ها اطلاع ندارم ولی طبق قوانین جمهوری اسلامی همه از اولویت یکسانی برخوردار هستند مگر این‌که شرکت‌کنندگان به‌صورت تعاونی وارد مزایده شوند که در این صورت اولویت واگذاری طبق قوانین جمهوری اسلامی با آنان خواهد بود؛ بنابراین شکل منطقی و درست واگذاری هم مهم هست و حتی می‌تواند ابهام‌های موجود را بپوشاند. من سال‌ها پیش تلاش کردم که پیشکسوتان هر دو باشگاه را در قالب دو تعاونی دورهم جمع کنم که درواقع این مسئله هم جلوی نارضایتی‌های بعدی را خواهد گرفت و هم به‌نوعی کمکی برای توسعه ورزش خواهد بود. ولی به دلایلی این تعاونی‌ها شکل نگرفت و حالا که بحث خصوصی‌سازی به‌صورت جدی‌تری مطرح است، جای خالی این دو تعاونی واقعاً تأسف‌بار است. موضوع دیگر این که واگذاری از طریق مزایده در دنیا دیگر منسوخ شده واگذاری مالکیت و مدیریت به طور هم‌زمان دیگر جواب نمی‌دهد. در دنیا واگذاری از طریق بورس و یا فرابورس انجام می‌شود. البته بدلیل زیاندهی این دو باشگاه شرایط حضور در بورس (به صورت بلوکی یا همان سهامی خاص) را ندارند اما از طریق فرا بورس (به صورت خرد خرد یا همان سهامی عام) ممکن است.
