بزرگنمایی:

رضا براهنی شاعر، نویسنده، منتقد و نظریه‌پرداز ایرانی در سال 1314 در تبریز متولد شد. او تا زمانی که بیست‌ودو سال داشت در تبریز ماند و هم‌زمان با کار درس هم خواند. رضا براهنی در دانشگاه تبریز و لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی گرفت و برای ادامه تحصیل به ترکیه رفت. از دانشگاه استانبول مدرک دکتری خود را در رشته ادبیات انگلیسی گرفت و بعد از آن در دانشگاه تهران به تدریس ادبیات انگلیسی پرداخت.
براهنی در زمان حضورش در ایران چند دوره کارگاه نقد، شعر و قصه‌نویسی برگزار کرد. از نتیجه موفقیت‌آمیز این دوره‌ها خروج افراد صاحب نامی همچون شیوا ارسطویی، هوشیار انصاری فر، شمس آقاجانی، روزبه حسینی، عباس حبیبی بدرآبادی، مهسا محبعلی، سید علیرضا میرعلینقی، فرخنده حاجی‌زاده، ناهید توسلی، رزا جمالی، احمد نادعلی، پیمان سلطانی و … هستند که بعدها باعث شکل‌گیری یک جریان در دهه هفتاد شمسی شدند. او در این سال‌ها نوشته‌های گوناگونی در زمینه‌های مختلف ازجمله شعر، داستان و رمان، نقد ادبی، ترجمه و مقاله منتشر کرد. مقاله‌های انتقادی او در مجله فردوسی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ادبی او تا اواسط دهه چهل محسوب می‌شود که درنهایت سال 1347 با انتشار کتاب طلا در مس: در شعر و شاعری فرمی منسجم پیدا می‌کند.
زندگی پرتلاطم و پرتلاش براهنی به اینجا ختم نشد. او در سال 1351 به آمریکا رفت و کار تدریس خود را آنجا ادامه داد. یک سال بعد به ایران آمد اما به دلیل فعالیت‌هایی که علیه رژیم پهلوی داشت دستگیر و زندانی شد. دو سال بعد دوباره به آمریکا برگشت. درنهایت در سال 1356 موفق به دریافت جایزه بهترین روزنامه‌نگار حقوق انسانی شد. آثاری که رضا براهنی درباره خفقان دوران سلطنت شاه و خیانت امپریالیسم آمریکا و سیا به مردم ایران و سایر کشورهای دنیای سوم نوشت در بیشتر مطبوعات معتبر جهان چاپ شد و سروصدای زیادی به پا کرد. به‌طوری‌که او را «برجسته‌ترین صدای اپوزیسیون ایران علیه شاه و رژیم پهلوی» نامیدند.
در سال 1357 بعد از خروج شاه از ایران، رضا براهنی به ایران بازگشت و آثاری که در آن دوره ممنوع‌الچاپ بودند را منتشر کرد. بعدازاین زمان هم او آثار پرشماری در زمینه‌های مختلف نوشت. او در زمینه‌ی شعر و نقد ادبی به ادبیات ایران خدمات زیادی ارائه کرد. بسیاری از منتقدان هنوز هم او را به‌عنوان «پایه‌گذار نقد ادبی مدرن در ایران» می‌شناسند.
رضا براهنی در اواسط دهه هفتاد به کانادا مهاجرت کرد و چندین دوره کارگاه نقد، شعر و قصه‌نویسی برگزار کرد. شاگردان زیادی از کلاس‌های و دوره‌های او رشد کردند. از فعالیت‌های براهنی در کانادا تدریس در دانشگاه یورک تورنتو و ریاست انجمن قلم کانادا به مدت دو سال است.
براهنی در شعر، رمان و داستان، نقد ادبی، ترجمه، مقاله، نمایشنامه و سفرنامه آثار برجسته و مهمی دارد. او اولین تجربه‌های نویسندگی خود را با رمان‌نویسی شروع کرد. زمانی که برای تحصیل در ترکیه بود رمانی به زبان انگلیسی بوده است. نگارش رمان روزگار دوزخی آقای ایاز را باید سرآغاز فعالیت او در حوزه داستان‌نویسی دانست.
از آثار داستانی مهم وی می‌توان به رازهای سرزمین من، آزاده خانم و نویسنده‌اش و روزگار دوزخی آقای ایاز اشاره کرد. شعر بلند اسماعیل وی نیز بسیار مشهور است.
آثار وی در زمینه نقد ادبی نیز بسیار مهم هستند. آثاری چون: طلا در مس، کیمیا و خاک، خطاب به پروانه‌ها یا چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم و تاریخ مذکر
وی در زمینه زبان مادری و رابطه‌اش با زبان فارسی، انقلاب 57 و نقش روشنفکران در آن، شکنجه خصوصاً شکنجه‌های جنسی در زندان توسط ساواک، نقد سنت‌گرایان در ادبیات ایران، ایران‌دوستی، نقد ادبی و مطول‌نویسی دیدگاه‌هایی را بیان داشته است که بسیار مورد مناقشه قرار گرفته‌اند و افراد مختلف از زاویه‌های دید مختلف به نقد آن پرداخته‌اند.
ما ضمن گرامیداشت یاد و خاطره ایشان توصیه می‌کنیم آثار وی خصوصاً در حوزه نقد مورد مطالعه و توجه مخاطبین گرامی قرار گیرد.