شعربه مثابه آزادی

شعر اعتراض معرفی و پیشنهاد

شعر اعتراض

  بزرگنمایی:
در یک تعریف ناقص از «شعر اجتماعی» گفته می‌شود که شعری که به مصائب و مسائل اجتماعی می‌پردازد. شعر اجتماعی است، حالا اگر آن مصائب و مسائلی متعلق به روز باشند، آن شعر «سیاسی» می‌شود، حالا اگر آن مصائب و مسائل، اندکی هم تندتر بیان شوند، شعر می‌شود «انقلابی».

در یک تعریف ناقص از «شعر اجتماعی» گفته می‌شود که شعری که به مصائب و مسائل اجتماعی می‌پردازد.
شعر اجتماعی است، حالا اگر آن مصائب و مسائلی متعلق به روز باشند، آن شعر «سیاسی» می‌شود، حالا اگر آن مصائب و مسائل، اندکی هم تندتر بیان شوند، شعر می‌شود «انقلابی».
اما به نظر می‌رسد که این تعاریف ناقص هستند، تعاریفی هستند سطحی و شتابزده از شعر اعتراض.
مثال مشخص برای جامع نبودن چنین تعریفی، شعر دوره مشروطه است، شعری که خیلی صریح از مسائل روز حرف می‌زند، اما شعر ماندگاری نیست. در واقع شعر اعتراض، شعری است که عمیق‌تر به مسائل عمیق بشری بپردازد. شعری که عمیق‌تر از آرزوها، عشق‌ها، غم‌ها و شادی‌های بشری حرف می‌زند.
حتی ممکن است در ظاهر خود، شعری شخصی یا عاشقانه به نظر برسد، اما انسان‌های بسیاری را به عنوان مخاطب در طول زمان با خود همراه می‌کند.
حتی با بررسی شخصی‌ترین شعرها هم می‌توان به ویژگی‌هایی از شرایط اجتماعی آن شعر پی برد و فهمید که انسان آن دوره اجتماعی با چه دغدغه‌ها و مسائلی مواجهه داشته است.
خلاصه سخن این است که تعریف برای شعر اعتراض، تعریفی گسترده است و عمیق.
شعر «آی آدم‌ها» از «نیما یوشیج» را نمونه‌ای برای یادداشت کوتاهی که نوشتم، شعری در ظاهر خود شخصی، اما در واقع شعری ست اجتماعی:

آی آدم‌ها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید!
یک نفر در آب دارد می سپارد جان.
یک نفر دارد که دست و پای دائم می زند
روی این دریای تند و تیره وسنگین که می دانید.
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن،
آن زمان که پیش خود بیهود پندارید
که گرفتستید دست ناتوانی را
تا توانایی بهتر را پدید آرید،
آن زمان که تنگ می بندید
بر کمرهاتان کمربند.
در چه هنگامی بگویم من؟
یک نفر در آب دارد می کند بیهوده جان قربان!
آی آدم‌ها که بر ساحل بساط دلگشا دارید!
نان به سفره، جامه تان بر تن؛
یک نفر در آب می خواند شما را.
موج سنگین را به دست خسته می کوبد
باز می دارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایه هاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده در گود کبود و هر زمان بی تابیش افزون
می کند زین آبها بیرون
گاه سر، گه پا.
آی آدم‌ها!
او ز راه دور این کهنه جهان را باز می پاید،
می زند فریاد و امید کمک دارد
آی آدم‌ها که روی ساحل ارام در کار تماشایید!
موج می‌کوبد به روی ساحل خاموش
پخش می‌گردد چنان مستی به جای افتاده
بس مدهوش
می رود نعره زنان. 
وین بانگ باز ار دور می آید:
«آی آدمها»-
و صدای باد هر دم دلگزاتر،
در صدای باد بانگ او رهاتر
از میان آبهای دور و نزدیک
باز در گوش این نداها:
«آی آدمها»-


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

ایرانِ امروز و هزینه‌های سنگین کشوری که بدون حزب اداره می‌شود

تبلیغات معکوس

ایران و غرب؛ تقابل یا مذاکره

سکوت جهانی و عدالت معلق در غزه

نقش احزاب از نگاه حاکمیت در ایران: تحلیل نظری و تاریخی

قدرتمندان جهان از ایران چه می‌خواهند؟

اساس این بانک رفاقتی بود

خطر حذف ارز ترجیحی و تبعات آن بر اقتصاد کشور

ازدواج کودک، فقر و چرخه آسیب اجتماعی

اهمیت قشر کارگر در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع

انقلاب وسطی (بخش دوم)

بازخوانی ابتذال شر و عدالت ترمیمی در اندیشه هانا آرنت

رهایی از زندان نام‌ها

از بحران تا بهره‌وری؛ چگونگی استفاده از سیلاب در کشور

معرفی کتاب در اندیشه ایران

نقد و بررسی کتاب «قانون و مسئولیت»

همایش «کودک و طبیعت» در هفته ملی کودک برگزار شد

بیانیه درخصوص وضعیت نگران کننده پارک چیتگر

اکالیپتوس؛ ناجی سبز یا تهدید خاموش برای منابع آب زیرزمینی؟

جهان در هفته‌ای که گذشت

حکیمی‌پور دبیرکل حزب اراده ملت ایران شد

آغاز به‌کار گروه تلفیق برنامه‌ریزی بلندمدت حزب اراده ملت ایران

ابقا هیأت اجرایی با حضور دبیرکل جدید

مدرسه حزبی3؛ آغاز دوره زمستان در افق تازه اندیشه و آموزش حزبی

ضرورت حکمرانی حزبی در اینجا و اکنون کشور

طبقات ناراضی در جدال با سرمایه‌داری

گرجستان در تقاطع بحران‌ها؛ انتخابات شهرداری و اعتراضات خیابانی

انقلاب وسطی (وسطا) پیش‌درآمد

از برجام تا بازگشت تحریم‌ها؛ روایت ناتمام دیپلماسی و منطق قدرت

مکانیسم ماشه: «مرگ تدریجی امید در پازلی از تحریم و بحران»

استراتژی ایران در شرق: موازنه قدرت یا طراحی نظم منطقه‌ای؟

توصیه نامه سیاسی

معرفی کلی مدل اقتصادی سوئد:

جین گودال تولد و دوران کودکی

جاماندگی

ریشه‌ها و ورود گوجه‌فرنگی به ایران

زنان غیرنظامی در غزه: بار سنگین جنگ بر دوش بی‌صدایان

من پاییز سرد می‌خواهم

فشار اقتصادی و بحران خاموش خودکشی

سالاد کاهو

تا می‌توانی بنویس

کتاب نهنگ که بیشتر می‎خواست

جهان در هفته ای که گذشت (99)

ارسال کتاب «پلنوم چهارم حزب اراده ملت ایران» به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

انتصاب مدیر جدید پژوهشسرای ملاصدرا زنجان

برگزاری پلنوم چهارم حزب اراده ملت ایران پیش از کنگره سراسری یازدهم

برگزاری نشست اصلاح‌طلبان نیشابور برای انتخابات شورای شهر

نشست هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان نیشابور با موضوع «برای انتخابات شوراها چه باید کرد؟»

تشکیل نخستین نشست کارگروه تدوین برنامه استراتژیک «حاما»

چپول