بزرگنمایی:

زینب اسدی
در این شماره نشریه اراده ملت،  سخن  سردبیری را تخصیص دادیم به متنی در رثای خانم توران میر هادی .
شاید سوال باشد که چرا در این اوضاع بلبشوی بجای پرداختن به مسائل مهم سیاسی اجتماعی روز این موضوع بجای سرمقاله کار شده است. در جواب باید گفت : آموزش پرورش مهم ترین رکن یک کشور و توران میرهادی الگوی مناسبی در این زمینه است. آنهم در روزگاری که حاکمیت در تمام ابعاد تلاش  دارد که آموزش پرورش را در این مملکت از بیخ و بن از بین ببرد یا تهی از علم و دانش نمایید
زمانی که به الگو های صبر و استقامت فکر می کنیم، انسان های والامقام و بزرگواری را به خاطر می آوریم که گویی به مثابه آنها شدن و تحمل رنج ها و درد ها، کاری بس دشوار و غیر ممکن است. اگر سر بگردانیم و جویا شویم، میبینیم و می یابیم کسانی را که در همین دوره و زمانه  خودمان می زیستند و توانسته اند در دل غم های بزرگ، کارهایی بس بزرگ تر انجام دهند. 
خانم توران میرهادی همان انسان صبور، با انگیزه، هدفمند و وطن پرستی است که معتقد بود باید غم های بزرگ را به کار بزرگ تبدیل کرد و سراسر زندگی او، مصداق بارزی از همین طرز تفکر بود. از دست دادن همسرش، از دست دادن یکی از فرزندانش در جریان سیل، زندگی در دوران حساس تاریخی، دوران تلاطم های نهضت ملی، جنگ جهانی، ظهور و سقوط پهلوی  ها و بعد هم  انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، سفر به اروپایی که بعد از جنگ به ویرانه تبدیل شده بود و وقایع ایران، همگی او را بر آن داشت تا از تمام توان خود استفاده کند و اندوه و رنجش را به کاری ثمربخش بدل کند.
ایشان را باید به عنوان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین شخصیت هایی دانست که در طول سال های اخیر به کودکان ایران خدمت کرده است، زیرا او با تاسیس "شورای کتاب کودک"، مرجعی برای شناخت بهترین کتاب های کودکان و نیز شناخت و درک صحیح ادبیات کودک بنا کرد.
 با منتشرکردن"فرهنگ نامه کودکان و نوجوانان" یکی از معتبرترین سری کتاب های مرجع را در ایران به دست کودکان رساند و با تاسیس و مدیریت مدرسه "فرهاد" نشان داد که اصول تربیتی باید بر چه اساسی استوار باشند.
توران میرهادی در 26 خرداد 1306، در خانواده ای اهل علم و هنر متولد شد. پدرش مهندس مکانیک و فارغ التحصیل از آلمان بود و مادرش بانویی هنرمند و آلمانی به نام گوتا دیتریش، دانش آموخته آموزش هنر. گوتا دیتریش علاوه بر خانه داری، در هنرستان کمال الملک، مبانی هنر و مجسمه سازی درس می داد و از علاقه  مندان به زبان و فرهنگ ایرانی بود. 
توران میرهادی تحت تعلیم و تربیت مادر که آمیخته ای از فرهنگ ایرانی و آلمانی بود، دوران کودکی را پشت سرگذاشت و در این ایام در کنار یادگیری زبان فارسی زبان های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی را نیز آموخت. 
بعد از دریافت مدرک دیپلم و ورود به دانشگاه، بر اثر آشنایی با استاد هوشیار و شرکت در کلاس های درس ایشان، به فرانسه رفت و در آنجا به تحصیل در رشته روانشناسی تربیتی در دانشگاه سوربن پرداخت. سپس در رشته آموزش پیش دبستانی ادامه تحصیل داد و در کلاس های درس هنری والون و ژان پیاژه، دو روانشناس پر آوازه در حوزه معرفت  شناسی کودک حضور یافت.
در جریان تحصیل خود با آموزشگران بزرگ اروپا و آمریکا همچون فردریک فریبل، یوهان هانریش پستالوزی، اوید دکرولی، جان دیویی، سلستین فرنه و ماریا مونته سوری آشنا شد. در میان این استادانش بیشتر به روش و رویکرد اوید دکرولی، پزشک و آموزشگر بلژیکی، گرایش داشت و در شیوه اداره مدرسه وابسته به نظریه های سلستین فرنه بود. 

سادگی جزو قوانین مدرسه توران میر هادی بود، کسی اجازه نداشت با مال و دارایی اش فخرفروشی کند
او در دوران تحصیل در فرانسه، برادرش را از دست داد و تصمیم گرفت به یاد او کاری انجام دهد. بعد از به پایان رساندن تحصیلات در سال 1330 به ایران بازگشت و در سال 1331 با سرگرد جعفر وکیلی ازدواج کرد و صاحب یک فرزند شد. امّا عمر این پیوند طولانی نبود و همسرش درسال1332 درگذشت. در سال 1334 با همراهی و حمایت پدر و مادرش، کودکستان "فرهاد" را به نام و یاد برادرش تاسیس کرد و در همان دوران با محسن خمارلو ازدواج کرد. 
کودکستان فرهاد و روش های توران میرهادی برای اداره آن، چنان جذاب بود که والدین بسیاری را به سمت خود کشاند. این موضوع سبب شد تا دست او برای راه اندازی مدرسه  فرهاد در دو مقطع دبستان و راهنمایی باز باشد. لذا به کمک همسرش مدرسه فرهاد را تاسیس کرد و کوشید در این مدرسه، ارزش های انسانی و خلاق حکم فرما باشد.
سادگی جزو قوانین مدرسه توران میر هادی بود و کسی اجازه نداشت با مال و دارایی اش فخرفروشی کند. او خود به نقد داستان، کتاب و نقاشی می پرداخت و عمل ها و رفتارهای گوناگون انسانی را مورد بررسی قرار می داد تا دانش آموزان، نسبت به ارزش های انسانی، حساس تربیت شوند.
او به همراه همسرش، محسن خمارلو، به مدت 25 سال مدرسه  فرهاد را از سال 1334 تا 1359 اداره کرد. این مجتمع یکی از آموزشگاه های تجربی ایران بود که الگو وار، هدف ها و کارکرد های آموزش و پرورش مدرن در آن تجربه و ارزیابی می شد.
توران میرهادی در سال 1341 "شورای کتاب کودک» را به همراه لیلی ایمن آهی و معصومه سهراب و با همکاری گروهی از کارشناسان تعلیم و تربیت بنیان گذاشت.
در 1358 به دنبال درگذشت همسرش و بنابر وصیت او، کار "فرهنگنامه کودکان و نوجوانان" را آغاز کرد و به نگارش کتاب های "دو گفتار درباره کتابخانه های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه»،"کتاب کار مربی کودک»، "برنامه کار سالانه مربی در مهدکودک و کودکستان»، "جستجو در راه ها و روش های تربیت» و کتاب "آنکه رفت، آنکه آمد» پرداخت. جمله آثار وی مربوط به کودکان بود، ولی کتاب "آنکه رفت، آنکه آمد» تنها اثر اوست که برای کودکان نوشته است.
او در سال 1359 از وزارت آموزش و پرورش بازنشسته شد، اما همچنان به فعالیت‌ های خود ادامه داد و در سال 1364 عضو هیات داوران بینال تصویرگران براتیسلاوا شد. بیش از شصت سال در گستره  آموزش و پرورش و فرهنگ و ادبیات کودکان کوشیده و در این راه یکی از چهره های تاثیرگذار سده کنونی ایران بوده  است.
وی در شهریور 1395 و در پی سکته مغزی در بیمارستان بستری شد تا سرانجام، در 18 آبان ماه 1395، در سن 89 سالگی، درگذشت. 
هر چند زندگی مادیش به پایان رسید؛ اما فعالیت های او، طرز فکرش و نیز اصولی که سال ها پیش در امر آموزش و پرورش، بنیان گذاشت، زنده و جاودان است و با پویایی به فعالیت های خود ادامه می دهد.
در سال 1400 با تصویب شورای شهر تهران، خیابانی به نام "استاد توران میر هادی» نامگذاری گردید.  پیش از آن نیز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ ها فعالیت علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 28 آبان‌ ماه 1379 ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایران ‌زمین معرفی کرده بود. 
توران میرهادی زنی برجسته و از پیشگامان تفکر نوین و آموزش و پرورش مدرن بود. همین موضوع، نویسندگان و مؤلفان مختلف را بر آن داشت تا در زمان حیاتش با او به گفتگو و مصاحبه بنشینند و یا درباره او بنویسند. 

زندگی توران میر هادی حاصل ترکیب حکمت شرقی و خرد غربی بود
شاید بد نباشد تا در اینجا از میان اینگونه آثار به معرفی چند کتابی بپردازیم که درباره توران میرهادی، اندیشه  ها، افکار و فعالیت های او نوشته شده است.
«توران میر هادی» نام کتابی است که در آن شهرزاد میرزایی با خانم میر هادی به گفتگو نشسته و به مسیری پرداخته که او در طول سال های زندگی اش طی کرده است. گرچه مسیر او، پر از سختی ها و فراز و نشیب های مختلف بوده اما خانم میر هادی با پشتکار، استقامت و با ایمان و اطمینان در مسیر سازنده ای که در پیش گرفته بوده قدم گذاشته و نتیجه کارش، هنوز  و پس از او ثمره های بسیاری به بار می آورد.
«صلح را از کودکی باید آموخت»، حاصل گفتگویی میان پریچهر نسرین  پی با توران میر هادی و نیز ناصر یوسفی است. دو چهره ایرانی که سال هاست در مسیر تعلیم و تربیت کودکان ایران قدم برمی دارند و فعالیت های بنیادی و پایداری انجام داده اند. چون سازمان ملل متحد در سال 2001 میلادی اعلام کرد که دهه  پیش رو را دهه صلح نام نهاده ، از همین رو  نویسندگان این کتاب به سراغ شخصیت هایی رفته-اند که در این زمینه فعالیت کرده اند. 
کتاب "مادر و خاطرات پنجاه سال زندگی در ایران» اثری است که به کوشش سیمین ضرابی تدوین و منتشر شده است. این کتاب از خاطرات زندگی زنی آلمانی سخن می گوید که در ایران زندگی می کرده و تمام تلاش و توانش را برای تربیت و توانمند کردن فرزندانش به کار برده. او دیدگاه های جالبی درباره اهمیت آموزش و پرورش داشته که در زمان خودش، بسیار ارزشمند و اثرگذار بود. این زن آلمانی، مادر توران پیر هادی، زمینه ساز به ثمر رسیدن اعجوبه  ای چون توران بوده. این کتاب سرگذشت دامانی را بازگو کرده که توران میرهادی در آن پرورش یافته است.
کتاب "گفتگو با زمان» نیز، مجموعه ای از مصاحبه ها و گفتگو های توران خانم در طول مدت پنجاه سال است که در این کتاب طبقه بندی شده است و هر بخش از کتاب به موضوع کاری یا فعالیتی که مورد علاقه او است، اشاره دارد. 
و کلام آخر اینکه زندگی خانم توران میر هادی حاصل ترکیب حکمت شرقی و خرد غربی بود. او از هر دو فرهنگی که درآن زیسته بود، آنچه را که نیاز داشتیم برداشت و اصولی برای زندگی ایرانی امروزین طراحی کرد. اصولی که زندگی بسیاری را به سوی تغییرات مثبت و تحولات پایداری سوق داد که تمام ابعاد و جنبه های مختلف زندگی را مانند زیست انسانی، محیط زیست، جنگ و صلح، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، اخلاق شخصی و حرفه ای و... را در بردارد.
چشم بگشاییم و نیک بنگریم،از این نمونه  ها و این اسطوره  ها باز هم هست، باشد که ما نیز از او الگو گرفته و ادامه دهنده راهشان باشیم.