بزرگنمایی:

اراده ملت، فائزه صدر
بیشتر رد صلاحیت شدگان در ثبت نام نامزدهای انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، از اردوگاه اصلاح طلبان و یا از طیف سیاسی میانه رو هستند، اما نام برخی از اصولگرایان مطرح نیز در این روند زمزمه شده است. در کشورمان احراز یا رد صلاحیت نامزدها، پر حاشیه ترین موضوع هر انتخاباتی است که بر تعمیق دو قطبی موجود در جامعه و میزان مشارکت مردم در انتخابات تاثیر دارد. اراده ملت در گفت و گویی با زهیر اصفهانی، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:

نسبت رد صلاحیت ها با تشدید دو قطبی در جامعه چیست؟ آیا اجرای نامناسب قوانین مربوطه می تواند منجر به کاهش مشارکت مردم در انتخابات شود یا خیر؟ 
ویژگی مترقی جمهوریت در نظام سیاسی و اجرای انتخابات در ایران، بین کشورمان و سایر کشور های منطقه تمایزی دموکراتیک خلق کرده است. با اینکه ایران در اجرای دموکراسی در منطقه پیش رو است ولی برخی رفتار های سلیقه ای در اجرای قوانین می تواند برخی از مسائل مهم از جمله اصل انتخابات را به حاشیه ببرد.
قوانین انتخابات در ایران با اصلاحاتی که در چند سال اخیر داشتند، قوانینی کامل، جامع و کارگشا هستند که می توانند کیفیت و سلامت انتخابات را تضمین کند، ولی اعمال سلایق شخصی افراد در تفسیر قوانین، در هر دوره ای اصل انتخابات را به حاشیه می برد.
اولین ضربه این مساله به قانون است، این مساله در هیات های اجرایی بیشتر مشاهده می شود. در هر دوره می بینیم نمایندگان وزارت کشور در قالب افراد معتمد در هیات های اجرایی وزارت کشور به بحث صلاحیت ها ورود می کنند.
درحالیکه اگر در مورد صلاحیت ها موردی در مراجع چندگانه مشاهده نمی شود، نباید افراد کاسته داغ تر از آش شوند و به عنوان رد صلاحیت فضا را بر روی گفتمان های متعدد ببندند.
یکی از لوازم ترقی و پیشرفت در جوامع باز بودن گفتمان های مختلف است این که حضرت آقا بر کرسی های آزاد اندیشی و شنیدن صدای منتقدان و حتی مخالفان تاکید می کنند، نشانه ای بر اهمیت باز بودن فضای گفتمانی در جامعه و عرصه سیاست است.
آنچه کشور را در سال های گذشته دچار آسیب جدی کرده و موجب دو قطبی سازی شده است، همین موارد سلیقه ای است که با شدت گرفتن در دوره هایی، وحدت ملی را دچار خدشه کرده است.
مقام معظم رهبری در انتصابات خود و در موضوع حضور افراد در حوزه های مهمی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام از افراد مختلف با دیدگاه ها و سلیقه های سیاسی مختلف استفاده می کنند.
ولی هر بار که یکی از جناح ها در دولت بر سر کار می آید برخی از افراد منتسب به ان نگاه های سیاسی خاص با رفتار های نسنجیده و تندروی، آبروی نظام را در حوزه انتخابات تحت الشعاع قرار می دهند.
به نظر من در این مقاطع باید به شدت با سلیقه گرایی برخورد کرد. نباید به افراد اجازه داد با نظرات شخصی در چنین حوزه مهمی یعنی در بحث تایید صلاحیت ها ورود کنند. هدف احراز صلاحیت است نه عدم احراز.
اگر نکته خاصی در پرونده شخصی وجود ندارد باید اجازه داد که او در معرض انتخاب مردم قرار بگیرد و با کنار گذاشتن سلیقه ای افراد انتخابات را درگیر حاشیه نکنیم و بهانه به دست دشمن ندهیم تا ایراداتی به سختار ها نظام وارد کنند و هیات های اجرایی و شورای نگهبان و دیگر نهاد ها را زیر سوال ببرند.
رد صلاحیت شخصیت هایی که سابق بر این در نظام مسئولیت های مهمی داشتند، چه پیامی به جامعه می دهد؟ آیا کنار گذاشتن وزرا، استانداران، فرمانداران و نمایندگان پیشین مجلس و حتی روسای جمهور، جامعه را دچار ابهام و تردید نخواهد کرد؟
ملاک حال کنونی افراد است. اگر با دیدگاهی که شما در سوال خود به آن اشاره دارید پیش برویم نمی توان هیچ ایرادی به عملکرد مدیران و مسئولین گرفت، چون همه آن ها در زمانی که بر سر کار آمدند جزو شایستگان ارزیابی شده بودند!
درحالیکه افراد در طول زمان دچار تغییر می شوند یا در دوره هایی دچار خطا و اشتباه شده اند. داشتن یک مسئولین در نظام دلیل نمی شود که فرد را تا پایان عمر خود مصون از هر اشتباه و خطایی بدانیم.
ولی مساله کسانی که سابقه اجرایی درخشانی دارند از افرادی که مواردی منفی در کارنامه خود دارند جدا است. این افراد سرمایه ها و تجارب ارزشمندی دارند و نباید به بهانه رد صلاحیت کنار گذاشته شوند.
اگر خدای ناکرده در زمان بررسی صلاحیت ها بر اساس دیدگاه های شخصی و سلایق گروهی و جناحی عمل شود، ممکن است افراد ارزشمندی نادیده گرفته شوند و یا رد صلاحیت شوند چون صرفا با نگاه حاکم تفاوت دیدگاه دارند و به عنوان منتقد و مخالف کنار گذاشته می شوند که این رفتار با صحبت های مقام معظم رهبری در مورد انتخابات در تضاد است.
اگر رفتار های سلیقه ای و نگاه های گروهی و جناحی مسئولین و تصمیمگیران در دوره انتخابات مدیریت نشود، در عرصه عمومی آسیب زا خواهد بود.

کاهش مشارکت اجتماعی در انتخابات چه نسبتی با رفتار های سلیقه ای دارد؟ آیا افزایش مشارکت دلیلی قانع کننده برای جلوگیری از بروز برخورد های سلیقه ای نیست؟
متاسفانه فضای کشور هنوز به سمت مشارکت نرفته و این ضعفی در دستگاه های تبلیغاتی و در رسانه های ما است که گویی بالا بودن مشارکت اهمیتی برایشان ندارد.
انتخابات مجلس از جمله انتخاباتی در کشور است که بیشترین حضور مردم را دارد، چون این عرصه ارتباطی مستقیم با جامعه و مشکلات موجود دارد و مردم چشم اندازی دارند و با امیدی می آیند و به نماینده مورد نظر خود رای می دهند.
گرایشات سرزمینی و رفتار های قومی نیز در انتخابات نقش دارد. اما باز هم نقش رسانه مهم و غیر قابل انکار است. رسانه باید در این دوره تحمل خود را بالا ببرد باید وسعت فکر را جایگزین نگاه های محدود ساز کند. نمایندگان تمامی تفکرهای رایج در کشور باید در صدا و سیما تریبونی برای بیان آرا و نظرات خود داشته باشند. رفتار های سلیقه ای و نگاه های جناحی آفت مشارکت است.