بزرگنمایی:

اراده ملت، فائزه صدر:
در گذشت ناگهانی رییس جمهور منجر به برگزاری انتخابات زود هنگام شد. اصلاح طلبان نیز همچون دیگر جریان های سیاسی در مواجهه با انتخابات از آمادگی و انسجام لازم برخوردار نبودند و برای چینش نیروهای خود فرصت محدودی داشتند. عنصر غافلگیری در این همه پرسی برجسته است و احتمال می رود در صورت کم رنگ بودن لابی گری و مهندسی انتخابات و عدم اجرای طرح های خالص سازی، عرصه جدیدی ایجاد شود و در این دوره شاهد مشارکت بیشتری باشیم. اراده ملت در گفت و گویی با محمد صادق جوادی حصار، فعال سیاسی اصلاح طلب به بررسی فضای انتخابات پرداخته که در ادامه می خوانید:

با توجه به برگزاری زودهنگام انتخابات و آماده نبودن برگزار کننده، آیا می توان اجرای انتخاباتی آزادتر را پیش بینی کرد یا در این دوره نیز همچنان شاهد مهندسی انتخابات و اجرای طرح های خالص سازی خواهیم بود؟ 
باید سیگنال روشن و تعیین کننده ای از طرف حاکمیت صادر شود تا ببینیم و بشنویم که در امر انتخابات مسیر جدیدی باز شده است، ولی من هنوز نشانه هایی از فضای باز سیاسی را مشاهده نمی کنم.
شرایط کنونی کشور ضرورت هایی ایجاد کرده و متولیان امر ناگزیر از توجه به آن الزامات هستند. شرایط بین المللی و منطقه ای، شرایط داخلی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، برای کشور وضعیتی حساس ایجاد کرده و برای حاکمیت چاره ای جز تجربه راه های جدید باقی نمانده است تا از طریق آزمودن روش های نو مردم را به عرصه انتخابات بیاورند.
البته در این شرایط، ایجاد فضا برای به میدان آوردن مردم، لزوما ناشی از درک الزامات جمهوریت نظام نیست، بلکه انتخابی ناگزیر است. در بیانات رهبری به ماهیت جمهوریت نظام تاکید شده و این نکته که کشور باید با اراده مردم مدیریت شود مورد تایید عالی ترین مقام کشور است، ولی در رده های پایین تر به این بعد ماجرا کمتر توجه می شود و در انتخابات گذشته به سمت خالص سازی رفتند.
گروهی که نگاه خالص سازی داشت در دوره های اخیر توفیقاتی به دست آورد که از جمله آن، کاهش چالش بین قوای متعدد کشور بود. ولی یکدست سازی، کشور را از نوآوری دور نگه داشته است. تفکر خالص ساز چالش هایی درون خود دارد که در انتخابات مجلس و هیات رییسه نمایان شدند و رهبری اشاره کردند که باید کشور را به سمت آرامش ببرید.
اگر به اقتضائات کنونی کشور و به مصالح ملی توجه شود، باید روندی را پیش برد که به افزایش سطح مشارکت بیانجامد. افزایش سطح مشارکت اتفاق نمی افتد مگر اینکه نمایندگانی واقعی از طیف های متنوع کشور در انتخابات ریاست جمهوری نماینده داشته باشند. حداقل باید نامزد های جبهه ای و طیفی متنوع داشته باشیم.
اردوگاه اصلاح طلبان باید نماینده ویژه خود را داشته باشد. اصلاح طلبی یک نگاه سیاسی است که چند دوره از داشتن نماینده محروم بوده است. درحالی که اهداف اصلاح طلبی به مطالبات مردم گره خورده و این گروه سرمایه ای جز جامعه ندارند.
اگر جبهه های سیاسی در میان خود اختلاف نظر، اجماع، ائتلاف یا هر جهت گیری دیگری داشته باشند امری دیگر است و پشت سر ماجرا قرار دارد. اصل میدان دادن به هر گروه، جناح، طیف و اقلیت است. 
ایران در عرصه بین المللی به تنش زدایی نیاز دارد. در همین لحظه آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران کار می کند. غرب در حال بررسی گزینه هایی است تا ایران را زیر فشار بیشتری قرار بدهد. فقط چند خرده مذاکره ایران با آمریکا، ایالات متحده را مجاب کرد تا به سمت فشار حداکثری علیه ایران نرود. رییس جمهور آینده باید به گفت و گو معتقد باشد. کشور به رییس جمهوری نیاز دارد که بتواند ضمن کاهش تنش، جهان را به سمت مدارا با ایران پیش ببرد.
عقلای نظام باید با توجه به شرایط بین المللی و داخلی در تصمیم گیری به سمت اعتدال و جذب مشارکت بیشتر بروند، زیرا امنیت کشور، آرامش جامعه وروند توسعه ایجاب می کند فضای انتخابات آزادتر باشد و رییس جمهور صرفا بر اساس توانمندی اش انتخاب شود.
تصور من این است که انتخابات ریاست جمهوری باید نسبت به انتخابات اسفند 1402 باز تر باشد در این صورت مشارکت بالای 50 درصد خواهد بود. با توجه به سابقه نزدیکی که از اصلاح طلبان موجود است، امروز دعوت از مردم برای مشارکت در انتخابات برای این جریان سیاسی سخت خواهد بود.
در انتخابات اسفند 1402 اعلام شد چون کاندیدای مشخصی در تهران نداریم لیست نمی دهیم و اعلام شد اگر در شهرستان ها نامزدی قابل پشتیبانی وجود دارد، استان ها در حمایت از این افراد به طور مستقل عمل کنند. در آن دوره جبهه اصلاحات اگر چه انتخابات را تحریم نکرد، اما عملا دعوت گسترده به انتخابات نداشت.
این تجربه موقعیت اصلاح طلبان را در دعوت به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سخت می کند و فضا را برای این پرسش آماده می کند که “در این چند ماه چه اتفاقی افتاده و چه چیزی عوض شده است؟!” ، “آیا حضور اصلاح طلبان در انتخابات، همیشه مشروط به داشتن کاندیدا است؟!” و...

معمولا رفتار اصلاح طلبان در انتخابات نسبت مستقیمی با رفتار شورای نگهبان در رد صلاحیت ها دارد. طبیعتا اگر هر جناحی کاندیدای مشخصی داشته باشد افزایش مشارکت خواهیم داشت. توجه مردم به انتخابات، به تنوع کاندیدا ها بستگی دارد. در این صورت اصلاح طلبی نیز به عنوان بخشی از جامعه همراه با مردم خواهد بود.

با توجه به مسائل و مشکلات کشور که عموما در دو حوزه کلان اقتصاد و سیاست خارجی قابل مشاهده است، در پاستور به چه تخصصی نیاز داریم؟ رییس جمهور آینده باید دیپلمات باشد یا اقتصاددان؟
رییس جمهور نماد توانایی های یک کشور است. لازم نیست رییس جمهور اقتصاددان یا دیپلمات باشد بلکه شخصی که در مقام ریاست جمهوری قرار می گیرد باید در میان ملت چهره ای قابل اعتمادی باشد.
وقتی رییس جمهور چهره ای ملی و مورد اعتماد باشد می تواند تمام ظرفیت ها را به کار بگیرد و موفق عمل کند، کاری که از بالاترین اقتصاددان یا برجسته ترین دیپلماتی که چهره ای ملی ندارد، بر نمی آید. شرط ریاست جمهوری اقبال عامه است. اقبال مردم شخص رییس جمهور را در مختصات مدیریتی مطلوب قرار می دهد.
سید محمد خاتمی چنین جایگاهی داشت. بهترین اقتصاددان ها و بهترین دیپلمات ها حاضر بودند با کسی که نماد وحدت ملی است کار کنند. در سایر حوزه ها هم همینطور است.
آقای خاتمی وزیر فرهنگ و ارشاد بود و سابقه نمایندگی مجلس داشت ولی وقتی رییس جمهور شد تمام ظرفیت های کشور را تجمیع کرد. از اهالی فرهنگ و هنر و سینما گرفته تا تجار و تولید کنندگان و دیگر اقشار همه به صورت ظرفیت های کشور فعال شدند و با او همراهی کردند چون احساس کردند او فردی مطلوب و محبوب همه اقشار کشور است.
آقای خاتمی ثابت کرد برای اینکه رییس جمهوری توانمند باشید، نیازی نیست دیپلمات یا اقتصاددان بود، بلکه باید توانایی گفت و گو و تعامل با اقتصاددانان و دیپلمات ها و سایر آحاد ملت را داشت.