بزرگنمایی:

زهرا زمانی 

در فرایند برنامه‌ریزی شهری، هشت مرحله اساسی وجود دارد که به شناخت، تحلیل، تعیین رویکرد، و ایجاد چشم‌انداز و راهبردها می‌پردازد.

 مرحله اول: شناخت شهر است که با بررسی بخش‌های کالبدی، حمل‌ونقل، زیست‌محیطی، اجتماعی، جمعیتی، اقتصادی، دیپلماسی و فرهنگی انجام می‌شود. این شناخت با استفاده از دو روش صورت می‌گیرد: اطلاعات کتابخانه‌ای از منابعی همچون داده‌های مرکز آمار و سایت‌های مرتبط، و اطلاعات میدانی که شامل پرسش از شهروندان و بررسی نظرات آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام است. 

در مرحله دوم: شناخت شهر با توجه به اسناد بالادستی انجام می‌شود. این اسناد شامل طرح جامع و تفصیلی، طرح مجموعه شهری و طرح کالبدی منطقه‌ای است که چشم‌انداز آینده شهر را ترسیم می‌کنند. 

مرحله سوم: تحلیل وضعیت موجود است. در این مرحله، با توجه به اطلاعات جمع‌آوری‌شده، وضعیت فعلی شهر از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و سایر بخش‌ها بررسی می‌شود تا نقاط مثبت و منفی یا بیانیه مشکلات تعیین شوند

مرحله چهارم: انتخاب رویکرد است که براساس ویژگی‌های خاص شهر، رویکرد مناسب برای آن برگزیده می‌شود. یکی از رویکردهای اصلی که باید در نظر گرفته شود، سوسیال دموکراسی با تأکید بر پایداری و عدالت میان‌نسلی و فرا‌نسلی است. 

مرحله پنجم: تدوین چشم‌انداز کلان است؛ در این مرحله، یک آینده آرمانی برای شهر تعریف می‌شود که با توجه به شناخت، بیانیه مشکلات و رویکرد انتخابی، وضعیت مطلوب شهر در بیست سال آینده را به تصویر می‌کشد.

در مرحله ششم: راهبردهای کلان برای رسیدن به چشم‌انداز ارائه می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر در چشم‌انداز به گردشگری پایدار اشاره شده باشد، راهبرد توسعه فضاهای اجتماعی حضورپذیر تدوین می‌شود.

 مرحله هفتم: تعیین سیاست‌های جزئی و اجرایی است که برای هر راهبرد، برنامه‌های عملی‌تر پیشنهاد می‌شود؛ برای مثال، در راستای بهبود محیط زیست شهری، خروج کاربری‌های آلاینده از محلات مطرح می‌شود. 

در نهایت، مرحله هشتم: انتخاب یک شعار کوتاه و اثرگذار برای شهر است که بتواند به‌عنوان یک نشانگر ارزش‌ها و اهداف شهری مطرح شود.