بزرگنمایی:

زهرا زمانی 

کتاب “نوبت شماست! نوسازی اتحادیه‌های معلمان” نوشته‌ی هاوارد استیونسون، باب کارتر، آلیسون میلنر و ماریا آنتونیتا وگا کاستیلو، و ترجمه زهرا زمانی و حامد نامجویان، به بررسی یکی از مهم‌ترین سوال‌های روز می‌پردازد: در دنیای امروزی که آموزش عمومی تحت فشارهای اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژیک است، چه نقشی برای اتحادیه‌های معلمان می‌توان قائل شد و چگونه می‌توان آن‌ها را به‌طور مؤثر بازسازی کرد؟ این کتاب تلاشی است برای احیای اتحادیه‌های معلمان، نه فقط به‌عنوان ابزاری برای دفاع از منافع شغلی، بلکه به‌عنوان نیرویی اجتماعی در جهت دموکراسی، برابری و عدالت آموزشی.
کتاب از یک مجموعه پژوهشی جهانی و راهبردی آمده و نویسندگان آن، همگی پژوهشگرانی با تجربه در حوزه‌های مطالعات آموزشی و سیاست‌گذاری عمومی هستند که تلاش کرده‌اند تا به‌طور تحلیلی، اما با رویکردی متعهد، بحران‌ها و راهکارهای نوسازی اتحادیه‌های معلمان را بررسی کنند.
ساختار و محتوای کتاب
کتاب با مقدمه‌ای شروع می‌شود که به ضرورت نوسازی اتحادیه‌های کارگری در دنیای امروز اشاره می‌کند. سپس به بررسی بحران‌های مختلفی که آموزش عمومی در کشورهای مختلف با آن‌ها مواجه است، می‌پردازد. از جمله صنعتی‌شدن بی‌رویه آموزش، سیاست‌های نولیبرال، خصوصی‌سازی، کاهش سرمایه‌گذاری عمومی، تضعیف منزلت معلمان و کاهش گفت‌وگوی اجتماعی.
نویسندگان در ادامه، به‌جای تمرکز صرف بر وضعیت موجود، چارچوبی برای بازسازی اتحادیه‌های معلمان ارائه می‌دهند. این چارچوب شامل موضوعاتی مانند “سازمان‌دهی در محل کار”، “اتحاد با جامعه” و “بسیج گروه‌های کمتر نماینده‌شده” است. آن‌ها تأکید دارند که بازسازی اتحادیه‌ها تنها نیازمند اصلاح ساختارها نیست، بلکه باید روایت، مأموریت و سبک کنشگری آن‌ها نیز به‌طور کامل بازتعریف شود.
نقطه قوت‌های کتاب
یکی از نقاط قوت کتاب، تأکید بر پیوند میان ابعاد حرفه‌ای و صنعتی کنش صنفی است. نویسندگان با نشان دادن این‌که مطالبات معیشتی و شغلی معلمان باید در کنار دغدغه‌های فرهنگی و هویتی قرار بگیرند، راه را برای ایجاد تغییرات اجتماعی مؤثرتر هموار می‌کنند.
کتاب با استفاده از مطالعات موردی واقعی از کشورهای مختلف مانند شیلی، بریتانیا، نپال و آفریقای جنوبی، نمونه‌هایی عینی از تجربه‌های موفق و ناکام در نوسازی اتحادیه‌های معلمان را بررسی می‌کند. این بخش از کتاب، آن را از نظر راهبردی بسیار ارزشمند کرده است.
نقد و تأمل
با این‌که کتاب به‌خوبی به چالش‌ها و راهکارهای نوسازی اتحادیه‌ها پرداخته، در برخی بخش‌ها جای بحث بیشتری درباره شرایط کشورهای جنوب جهانی و تفاوت‌های ساختاری نظام‌های آموزشی در کشورهای شمال و جنوب وجود دارد. برای مثال، الگوهای نوسازی مطرح‌شده ممکن است برای کشورهای خاصی مانند ایران نیاز به بومی‌سازی بیشتری داشته باشند.
همچنین، با وجود تمرکز زیاد بر نقش معلمان و اتحادیه‌های آنان، کتاب به‌طور جدی به رابطه‌ی این نهادها با سیاست‌گذاری‌های کلان دولتی و نهادهای حاکمیتی نمی‌پردازد. این سوال پیش می‌آید که آیا نوسازی اتحادیه‌ها بدون تغییرات در ساختارهای بالادست ممکن است؟
نتیجه‌گیری
در نهایت، “نوبت شماست!” کتابی است دقیق و متعهد که اتحادیه‌های معلمان را نه تنها به‌عنوان ابزاری برای کنش صنفی، بلکه به‌عنوان نیرویی مهم برای آینده دموکراسی و آموزش عمومی معرفی می‌کند. این کتاب می‌تواند الهام‌بخش فعالان صنفی، سیاست‌گذاران آموزشی و پژوهشگران اجتماعی باشد و گامی مؤثر در مسیر احیای همبستگی و مشارکت دموکراتیک به‌شمار آید.