شعربه مثابه آزادی

شعر اعتراض معرفی و پیشنهاد

شعر اعتراض

  بزرگنمایی:
در یک تعریف ناقص از «شعر اجتماعی» گفته می‌شود که شعری که به مصائب و مسائل اجتماعی می‌پردازد. شعر اجتماعی است، حالا اگر آن مصائب و مسائلی متعلق به روز باشند، آن شعر «سیاسی» می‌شود، حالا اگر آن مصائب و مسائل، اندکی هم تندتر بیان شوند، شعر می‌شود «انقلابی».

در یک تعریف ناقص از «شعر اجتماعی» گفته می‌شود که شعری که به مصائب و مسائل اجتماعی می‌پردازد.
شعر اجتماعی است، حالا اگر آن مصائب و مسائلی متعلق به روز باشند، آن شعر «سیاسی» می‌شود، حالا اگر آن مصائب و مسائل، اندکی هم تندتر بیان شوند، شعر می‌شود «انقلابی».
اما به نظر می‌رسد که این تعاریف ناقص هستند، تعاریفی هستند سطحی و شتابزده از شعر اعتراض.
مثال مشخص برای جامع نبودن چنین تعریفی، شعر دوره مشروطه است، شعری که خیلی صریح از مسائل روز حرف می‌زند، اما شعر ماندگاری نیست. در واقع شعر اعتراض، شعری است که عمیق‌تر به مسائل عمیق بشری بپردازد. شعری که عمیق‌تر از آرزوها، عشق‌ها، غم‌ها و شادی‌های بشری حرف می‌زند.
حتی ممکن است در ظاهر خود، شعری شخصی یا عاشقانه به نظر برسد، اما انسان‌های بسیاری را به عنوان مخاطب در طول زمان با خود همراه می‌کند.
حتی با بررسی شخصی‌ترین شعرها هم می‌توان به ویژگی‌هایی از شرایط اجتماعی آن شعر پی برد و فهمید که انسان آن دوره اجتماعی با چه دغدغه‌ها و مسائلی مواجهه داشته است.
خلاصه سخن این است که تعریف برای شعر اعتراض، تعریفی گسترده است و عمیق.
شعر «آی آدم‌ها» از «نیما یوشیج» را نمونه‌ای برای یادداشت کوتاهی که نوشتم، شعری در ظاهر خود شخصی، اما در واقع شعری ست اجتماعی:

آی آدم‌ها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید!
یک نفر در آب دارد می سپارد جان.
یک نفر دارد که دست و پای دائم می زند
روی این دریای تند و تیره وسنگین که می دانید.
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن،
آن زمان که پیش خود بیهود پندارید
که گرفتستید دست ناتوانی را
تا توانایی بهتر را پدید آرید،
آن زمان که تنگ می بندید
بر کمرهاتان کمربند.
در چه هنگامی بگویم من؟
یک نفر در آب دارد می کند بیهوده جان قربان!
آی آدم‌ها که بر ساحل بساط دلگشا دارید!
نان به سفره، جامه تان بر تن؛
یک نفر در آب می خواند شما را.
موج سنگین را به دست خسته می کوبد
باز می دارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایه هاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده در گود کبود و هر زمان بی تابیش افزون
می کند زین آبها بیرون
گاه سر، گه پا.
آی آدم‌ها!
او ز راه دور این کهنه جهان را باز می پاید،
می زند فریاد و امید کمک دارد
آی آدم‌ها که روی ساحل ارام در کار تماشایید!
موج می‌کوبد به روی ساحل خاموش
پخش می‌گردد چنان مستی به جای افتاده
بس مدهوش
می رود نعره زنان. 
وین بانگ باز ار دور می آید:
«آی آدمها»-
و صدای باد هر دم دلگزاتر،
در صدای باد بانگ او رهاتر
از میان آبهای دور و نزدیک
باز در گوش این نداها:
«آی آدمها»-


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

از تهدید تا فرصت ایران و دوراهی تدبیر یا هیجان

اعتماد عمومی به مثابه ثروت

حجله‌ی آتش و خون

درس‌هایی در 12 روز

جنگ های جدید چگونه است؟

جهان در هفته ای که گذشت(97)

چهارمین پلنوم حزب اراده ملت ایران در مهر ماه برگزار می‌شود.

گرجستان؛ سفره‌ای کوچک، اما باز برای همه

«مدرسه حزبی 2» در آستانه آغاز؛ پاییز امسال با نیرویی دوچندان

کتاب «امنیت پایدار آب و سیاست خارجی» راهی چاپخانه شد

انتصاب مشاور جوان و رئیس شورای مشورتی جوانان خوزستان

24 آگوست، نمایش قدرت و وحشت شوروی

پدر علم کویرشناسی ایران

فقط ما بودیم و بس

مدرسه حزبی؛ از رؤیا تا نهاد

به تمامی رعیت، اما بزک‌شده

روز مبارزه با تروریسم فراتر از مبارزه نظامی، به‌سوی امنیت پایدار با رویکردی جامع و ملی

در راه مانده

معرفی کتاب امنیت پایدار آب و سیاست خارجی

معرفی کتاب «خرس کوچولو و خرس بزرگ»

جامعه‌شناسی نقش زنان در سازمان‌های مردم‌نهاد

نقد کتاب «انضباط بدون گریه»

بازگشت به نهاد: راهی برای عبور از فرسایش سیاست

جنگ بزرگ - صلح بزرگ

پروژه وفاق پزشکیان؛ رجعتی به دوران پیشا خاتمی

تله‌های سه‌گانه پیشِ روی تصمیم‌گیران

سیاست و بالن آرزوها

میزان نفوذ موساد در ایران

سقوط طبقۀ متوسط این گونه روی می‌دهد

افول نفوذ روسیه در قفقاز جنوبی

خاورمیانه در تلاقی قدرت و کرامت: حقوق بشر، قربانی غفلت استراتژیک

تاسیان

«اندر حکایتِ حکمرانی دشمن‌یار»

ارزش پاسخگویی

مادر بودن یک امتیاز است

معضلاتِ حل معضل!!

فرسایش خاک و نقش شخم زدن در آن

معرفی کتاب صداهایی برای برابری

بررسی راه‌های جذب و نگهداشت سرمایه انسانی داوطلب در سازمان‌های مردم نهاد

جهان در هفته ای که گذشت(96)

برگزاری پلنوم تعیین استراتژی و راهبرد حزب پیش از کنگره

سومین هفته مدرسه حزبی؛ تلاشی ماندگار برای پرورش اندیشه‌های نو با وجود همه چالش‌ها

انتشار قریب‌الوقوع کتاب «برابری، تضمین‌کننده منافع جمعی»

بیانیه حزب اراده ملت ایران درباره پس‌گرفتن لایحه مقابله با محتوای فضای مجازی: خواستار شفافیت و مشارکت در سیاستگذاری

حقیقت؛ نخستین قربانی هیاهو

پرونده جنگ در دادگاه تاریخ

سناریوهای پیش رو در جنگ بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل

چطور ایران ضربه خورد

خوزستان و همبستگی اجتماعی

بیمه وهوش مصنوعی