آخرین مطالب

موسیقی اروپا در سده های میانه

نابغه ناشنوایی که پیشوای موسیقیدانان جهان شد معرفی و پیشنهاد

نابغه ناشنوایی که پیشوای موسیقیدانان جهان شد

  بزرگنمایی:
در جلسه پیشین گذری اجمالی بر تاریخ موسیقی اروپا داشتیم. هر چند اگر بخواهیم در این حوزه به‌تفصیل صحبت کنیم حجم مطالب بسیار زیاد خواهد شد و احتمالاً از حوصله زمانی خوانندگان گران‌قدر خارج خواهد بود طوری که بتوانند مبسوط به مطالعه تاریخ موسیقی بپردازند. البته می‌توان نظر مخاطب فرهیخته را به کتاب‌های تخصصی در این بخش جلب نمود.

در جلسه پیشین گذری اجمالی بر تاریخ موسیقی اروپا داشتیم. هر چند اگر بخواهیم در این حوزه به‌تفصیل صحبت کنیم حجم مطالب بسیار زیاد خواهد شد و احتمالاً از حوصله زمانی خوانندگان گران‌قدر خارج خواهد بود طوری که بتوانند مبسوط به مطالعه تاریخ موسیقی بپردازند. البته می‌توان نظر مخاطب فرهیخته را به کتاب‌های تخصصی در این بخش جلب نمود.
لودویگ فان بتهوون 19ساله بود که انقلاب فرانسه درگرفت شاید تناقض‌آمیز به نظر آید که بزرگ‌ترین بیان موسیقایی اندیشه‌های زاییده انقلاب فرانسه، از آثار مردی به گوش می‌رسد که در آلمان متولد شد و بیشترین سال‌های زندگی‌اش را در وین گذراند.
بتهوون در شهر بن بر ساحل رود راین چشم به جهان گشود. پدرش موسیقیدانی کم‌درآمد در دربار و مادرش بیوه یک آشپز بود. راینلند در همسایگی فرانسه عمیقاً بر اثر رویدادهای آن‌سوی مرز تکان خورده بود و بهتون به‌عنوان موسیقیدانی جوان در ارکستر برگزیننده کلن، خیلی چیزها از موسیقی انقلابی و هیجان‌انگیز توده فرانسه آموخت. بتهوون در سال 1792 برای اقامت همیشگی به وین پای نهاد. وی از امواج خروشان احساسات دموکراتیک طبقه متوسط و از دغدغه آزادی در هنر و سرنگونی نهادهای کهنه، لبریز بود.
وقتی ناپلئون خودش را امپراتور اعلام کرد و اداره امیرنشین‌های آلمان را به دست گرفت، پوسته میان‌تهی امپراتوری مقدس روم را که یادگار سده‌های میانه بود در هم شکست، اتریش در پاسخ به این عمل، خود را یک امپراتوری مستقل اعلام کرد، هر امپراتوری به نوبه خود وعده اصلاحات می‌داد؛ ولی واقعیت این بود که هیچ یک از وعده‌های آنها اجراشدنی نبود.
در چنین محیطی بتهوون می‌توانست برای موسیقی انقلابی خود، در میان برخی از نجیب‌زادگان و موسیقی دوستان، پشتیبان فراهم آورد بااین‌حال ابرازِ احساساتِ فرانسه دوستانه و جمهوری‌خواهانه بتهوون، در زمانی که ارتش‌های سلطنتی اتریش به نام همین احساسات در هم کوبیده و شکست داده می‌شدند، مستلزم شجاعتی بی‌مانند بود. او سمفونی سوم خود را که اروئیکا یا قهرمانی نام دارد به ناپلئون تقدیم کرد، اما هنگامی‌که ناپلئون در سال 1804 امپراتور شد، بتهوون این تقدیم‌نامه را پاره کرد و احساسات جمهوری‌خواهانه‌اش را علنی‌تر از هر زمانی اعلام نمود.
در میان نویسندگان رسم است که موسیقی بتهوون را به سه دوره تقسیم می‌کنند، در دوره نخست او هنوز جوانی است که می‌کوشد راهش را در جهان موسیقی بگشاید، به ثروتمندان درس موسیقی می‌دهد و در کنسرت‌های خصوصی آنها برنامه اجرا می‌کند. در این دوره چندین سونات برای پیانو و چند قطعه موسیقی مجلسی ساخت که هنوز هم در فرم ظاهرشان خصلت شاد موسیقی برای تالارها و تفنن‌کردن مرفه را حفظ کرده است. هرچند در همین آثار نوعی تندی و قدرت دراماتیک وجود دارد که آنها را از مرزهای سرگرمی فراتر می‌برد.
در دوره دوم که تقریباً از 1802 تا 1814 به درازا کشید بتهوون توانست آنچه را که در شیوه زندگی خود و در شکل و مضمون موسیقی‌اش، یک جهان‌نگری اساساً نوین به شمار می‌رفت تشخیص دهد. زندگی او با زندگی همه آهنگ‌سازان پیشین به جز هندل که در انگلستان رئیس خودش بود فرق می‌کرد. او برای تصنیف آثار موسیقی از مردم سفارش می‌پذیرفت؛ ولی اثر سفارشی را به‌دلخواه خود می‌ساخت، بخش اصلی درآمدش را از راه انتشار و فروش آثار موسیقی و اجرای کنسرت برای توده مردم به دست می‌آورد. برخلاف آن افسانه‌ای که می‌گوید بتهوون از زمانش جلوتر بود ناشران گوناگون مشتاقانه به سراغش می‌آمدند و دستمزد‌های مناسبی را برای چاپ آثارش پیشنهاد می‌کردند و همین امر، او را در سراسر آلمان، فرانسه، انگلستان و روسیه و حتی در کشورهای جوان ایالات متحده امریکا پرآوازه کرد. سه نجیب‌زاده وینی وقتی خبردار شدند که ممکن است بتهوون از آن شهر برود مبلغی به‌عنوان پیش‌پرداخت پیشنهاد دادند؛ اما بتهوون در خدمت خصوصی کسی نبود که این پیشنهاد را بپذیرد، برخی از نگارندگان زندگینامه او، به وجود گونه‌ای زودرنجی یا دقت در مسائل پولی در شخصیت او اشاره می‌کنند گویی داخل‌شدن در معامله، شایسته مقام یک هنرمند نیست. لیکن بتهوون ضمن درآمدن از زیر چتر حمایت اشراف و گام‌نهادن در بازار همگانی، مجبور بود با رعایت شرایط سخت همان بازار پا به میدان بگذارد.
کنسرت همگانی که در سده هجدهم به‌عنوان شاخه‌ای اتفاقی و فرعی در اجرای موسیقی به تکامل ادامه می‌داد در این دوره به عرصه عمده‌ای تبدیل شد که در آن خیلی‌ها به شهرت رسیدند و از آن میدانی ساختند که انسان‌های متعلق به طبقه متوسط برای شنیدن آثار جدید موسیقی به آنجا می‌آمدند. حرکت موسیقی سازی از تالارهای پرشکوه به تئاترها، یعنی جایی که طبقه متوسط می‌توانست به پشتیبانی از آن برخیزد، گامی انقلابی بود و تالار کنسرت نیز چنین فضای جاذب و بیدارکننده‌ای داشت. اجرای سمفونی‌ها در حضور همگان اقدامی اجتماعی بود. این کار نه فقط توسط مردمی که توان خرید بلیت داشتند میسر شد که خود موسیقیدان‌ها نیز که زندگی را با جان‌کندن برای اشراف و کلیسا تأمین می‌کردند، نقش مهمی داشتند. چراکه حاضر شدند خدماتشان را در سمفونی متمرکز کنند و عمیقاً به شنیدن و تقویت این موسیقی علاقه‌مند بودند. می‌گویند روزی بتهوون چنان بر یک کلارینت نواز مردد خشم گرفت که بقیه اعضای ارکستر از این کار رنجیدند و سوگند خوردند که دیگر برای بتهوون نوازندگی نکنند؛ اما این سوگند فقط تا زمانی اعتبار داشت که بتهوون آهنگ تازه‌ای ساخت و با برانگیختن حس کنجکاوی موسیقی‌دان‌ها رنجش آنها را از میان‌برد.

محمد هادی خوشکلام 


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

حمله تجاوزکارانه ایالات متحده آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران را شدیدا محکوم می‌کنیم.

تحزب، سیاست و امکان سوسیال‌دموکراسی در ایران

جامعه مدنی

شهرکُشی: مرگ خاموش منابع تاریخی و زیست‌محیطی تمدن‌ها

گذار از " نهیلیسم" به "معنای زندگی"

اهل علم مصلحت را بجویند یا حقیقت را؟!

میهمان روستا

چالش‌های حقوقی مقابله با ارتشا؛ بررسی ریشه‌های قانونی یک فساد ساختاری

نمایشگاهی ضروری، گرچه تکراری

غرفه انتشارات حزب اراده ملت ایران را راه انداختیم

بخوانیم برای ایران

شرحی بر چرایی و اهمیت ترجمه سری کتاب سازوکار حزبی

بازتعریف سوسیال دمکراسی در عصر جدید

دموکراسی و اندیشه سوسیال‌دموکراسی

معرفی کتاب نمایی روشن‌تر (بینشی جدید درمدل مدرسه سادبری‌ولی)

تاب آوری اجتماعی

بیانیه کارگروه محیط زیست حاما به مناسبت اول خرداد روز جهانی تنوع زیستی

علی برقراری از اعضا ارشد حزب اراده ملت ایران مشاور اقتصادی فرماندار نظرآباد شد

کتاب "صداهائی برای برابری" مجوز انتشار گرفت

انتخاب اعضای هیأت رئیسه جبهه اصلاحات استان سمنان

آغاز کار مدرسه حزبی حاما با برگزاری پنج دوره آموزشی مجازی

آغاز کار مدرسه حزبی حاما با برگزاری پنج دوره آموزشی مجازی

تحلیل های سیاسی ماه

وزیر آموزش و پرورش چه می‌کند؟‌

یاد یاری که در سکوت فریاد شد

ظهرها شام بخوریم؟!

تعرفه‌های تجاری،ابزار حمایت‌گری هوشمند

“فناوری بی‌اخلاق، شمشیری است در دست کودک نابالغ”

برایتان جهنم آورده‌ایم!

بیانیه به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی (یکم خرداد)

سفیران سلامت

آیا مدفوع زیاد سگ‌ها در باغچه می‌تواند به گیاهان آسیب برساند؟

گردشگری پایدار و لزوم مدیریت پسماند و آموزش به گردشگران برای حفاظت از محیط زیست درایام نوروز1404 در شهر شیراز

چرا این مجموعه را ترجمه کردم؟

نگاهی انتقادی به کتاب «پیش‌نیازهای سوسیالیسم و وظایف سوسیال‌دموکراسی»

معرفی کتاب تجربیات مدرسه سادبری‌ولی به روایت دست اندرکاران یکی از قدیمی‌ترین مدارس دمکراتیک دنیا

سازمان‌های مردم‌نهاد از توسعه انسانی تا مشارکت مدنی

رونمایی کتاب « آدم کسی نبودن »

آتش و قلم

قرار عروسی سوم خرداد است

جهان در هفته ای که گذشت(93)

پیام تسلیت احمد حکیمی پور ریاست شورای مرکزی حزب اراده ملت ایران برای درگذشت علی بیکس

بیانیه دفتر سیاسی حزب اراده ملت ایران (حاما) به مناسبت روز معلم

تبریک دفتر سیاسی حزب اراده ملت ایران به مناسبت روز جهانی پرستار (22 اردیبهشت)

کار انتشارات حزب اراده ملت ایران در نمایشگاه کتاب پایان یافت

کاربست فلسفه در اخلاق حرفه‌ای

نگاهی به نمایشگاه کتاب

کتاب‌ها دریچه‌ای به گشودگی جهان هستند

آموزش حزبی؛ درس‌گفتارهای تشکیلاتی

مبانی مردم‌سالاری اجتماعی (سوسیال دموکراسی)