بزرگنمایی:

علی مجدم 
امروز ایران با انواع معضلات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی مواجه است. کارشناسان در بسیاری از موارد درک خوبی از این معضلات و علت آنان داشته، راه حل هایی ارائه می کنند. اما این پیشنهادات مورد استقبال مقامات قرار نمی گیرند، گویی آنان علاقه ای به شنیدن آن راه حل ها ندارند. از این رو مشکلات به مرور به بحران تبدیل شده و بحران ها رفته رفته عمیق تر و شدیدتر می شوند. سوال این است که چرا مقامات با وجود اطلاع نسبی از بحرانها، راه حل هایی را که در اکثر موارد درست است، دنبال نمی کنند و همچنان به راه حل های وصله پینه ای علاقه نشان می دهند؟
به نظر می رسد علت مهم عدم استقبال از این پیشنهادات این است که از دیدگاه مقامات این پیشنهادها، انقلابی بوده و منجر به تغییر در ساختار قدرت(نسبت به گذشته) و جابجایی های نسبی در مناسبات حاکم می شوند و این امر مطلوب آنان نیست.
در حوزه فعالیت های اقتصادی نیز، وضعیت مشابهی قابل ترسیم است. بسیاری از تصمیمات بنگاه ها و محدودیت های آنان به دلیل انتخاب های گذشته صاحبان بنگاه هاست. تصمیماتی مانند اخذ وام همراه با شرایط خاص، نوع فعالیت، نوع خط تولید، قراردادهای منعقده، شرکای تجاری و امثال آن موجب شکل گیری مناسباتی می شوند که به راحتی نمی توان آنان را تغییر داد.
در سطح کلان تصمیم گیری های کشوری نیز همین قاعده حاکم است. نرخ ارز ترجیحی، نرخ بهره دستوری، قیمت گذاری ها و دخالت های مکرر دولت موجب شکل گیری مناسبات گسترده ای شده و رانت های بزرگی در این ارتباط شکل گرفته و ذینفعان بسیاری از این طریق به منافع کلان رسیده اند. 
بنابراین تصمیمات دیروز ما موجب مناسباتی شده که بر هم زدن آن با منافع افرادی زیادی گره خورده است و از این رو با مقاومت روبرو می شود. چنانچه تصمیمات امروز ما نیز محدویت های فردا را رقم می زنند. نهادگرایان، اصطلاح وابستگی به مسیر را برای توصیف چنین وضعیتی به کار می برند. از این منظر، یکی از دلایل مهم ناکارآمدی مبارزه با فساد نیز وابستگی به مسیر و منافعی است که در مناسبات جدید شکل گرفته که بر هم زدن آنها یک عمل انقلابی محسوب شده و دارای هزینه است. از این رو به جای برهم زدن ساختار فاسد و بستر فساد زا، توجه به برخورد با برخی از فاسدان در دستور کار قرار می گیرد.