بزرگنمایی:

شبه رمان روز سیاه کارگر نوشته احمدعلی خداداده کرد دینوری (عضو حزب دموکرات عامیون ایران) است که در سال 1305 در کرمانشاه منتشر شد و ترجمه روسی آن در سال 1314 در تاشکند به چاپ رسید. ویرایش جدید این کتاب در سال 1395 در خارج از کشور منتشرشده است.
حکایتگر رمان دهقان‌زاده‌ای به نام بختیار است که حکایت خود و خانواده‌اش را می‌گوید. خداداده (نویسنده) و راوی هر دو کرد و در روستاهای کرمانشاه زندگی می‌کنند. راوی از وضعیت تلخ آن دوران ارباب و رعیت سخن می‌گوید دوران سخت مردم در حکومت قاجار و همچنین قصه زنان کارگر و البته به ستایش از آن‌ها نیز می‌پردازد.
سه سال پیش، ناصر مهاجر و اسد سیف، دو نویسنده و پژوهشگر ایرانی ساکن اروپا، با ویرایش تازه‌ای از این رمان، انتشار هر دو جلد در یک مجلد، نوشتن پیشگفتار و توضیحات، اضافه‌کردن ترجمه فارسی پیشگفتارهای چاپ روسی و کردی و نیز مقاله‌ای به ترجمه سروش حبیبی، گامی مهم در حفظ و ثبت این اثر ماندگار ادبیات فارسی برداشتند.
پیش از انتشار اثر پژوهشی ناصر مهاجر و اسد سیف در خارج از ایران، حسن میرعابدینی در کتاب معروف «صدسال داستان‌نویسی ایران» به رمان «روز سیاه کارگر» نیز پرداخته بود. میرعابدینی در فصل «رمان اجتماعی» که یکی از فصل‌های بخش اول جلد اول کتاب «صدسال داستان‌نویسی ایران» را تشکیل می‌دهد، در ابتدا به ویژگی کلی اولین رمان‌های اجتماعی در ایران می‌پردازد و می‌نویسد: «مقابله احساسی قهرمان رمان با جامعه که عاقبت به شکست قهرمان و پذیرش وضعیت موجود توسط او می‌انجامد، خصلت تمامی رمان‌های اجتماعی است.» این پژوهشگر سپس با اشاره به رمان «روز سیاه کارگر» که احساسی بودن آن از همان عنوان رمان مشخص است، می‌نویسد که این رمان در میان رمان‌های اجتماعی دوره خود، «پدیده استثنائی» به شمار می‌رود.
زمان رمان، آخرین سال‌های حکومت قاجار و مکان آن نیز سه استان کرمانشاه، کردستان و همدان است. نویسنده، ضمن توصیف وضعیت معیشتی خانواده بختیار، هم ارزشی مردم‌شناسانه به اثر خود می‌بخشد و هم با روایت سفرهای پی‌درپی راوی، از این روستا به آن روستا و شرح رسم‌های حاکم و شیوه کارها، بار جامعه‌شناسانه کتابش را افزایش می‌دهد. همچنین در رمان، وضع نابسامان روستاها و مناسبات اجتماعی میان مالکان و رعیت‌ها و همچنین مسائلی چون مالیات‌ها، ناامنی راه‌ها و فقدان امکانات بهداشتی بازگو می‌شود.
رمان «روز سیاه کارگر» در شرایطی نوشته شد که به نظر می‌رسد نویسنده تحت‌تأثیر رمان‌های قرن نوزدهم اروپا بود. رمانتیسم، رئالیسم و ناتورالیسمی که در این رمان دیده می‌شود، یادآور آثار هوگو، بالزاک، زولا و دوماست.